پديدآورندگان :
قرباني زهرا دانشگاه بيرجند , شهيدي علي دانشگاه بيرجند - گروه مهندسي آب , احمدي محسن دانشگاه شهيد چمران اهواز
كليدواژه :
آزمون گاما , تحليل حساسيت , سرعت باد , مدل تجربي , مدل ماير
چكيده فارسي :
تبخير به عنوان عامل مهمي در كاهش منابع آب نقش اساسي در مديريت آن نيز ايفا مي كند. بدين منظور تلاشهاي بسياري براي تعيين معادلاتي جهت تعيين تبخير انجام شده است كه با توجه به پيچيده بودن اين پديده تاكنون روش هاي بسياري معرفي شده است. در اين تحقيق به منظور بررسي مدل هاي ماير، مارسيانو، شاهتين، هفنر، پنمن، ايوانف و USBR در شهرستان بيرجند، از داده هاي هواشناسي و تشت تبخير در بازه 2008-1992 استفاده شد. جهت ارزيابي اين معادلات از آماره هاي MBE EF R و RSME استفاده شد. نتايج نشان داد كه گرچه مدل هاي ماير، مارسيانو، شاهتين، هفنر و پنمن نتايج مشابه ي ارائه دادند ولي مدل ماير را مي توان به عنوان مناسب ترين مدل تعيين تبخير معرفي كرد. آماره هاي MBE EF و RSME براي اين مدل به ترتيب برابر 1.8، 3.42 و 4.20 به دست آمد. علت برتري اين مدل ها نسبت به ايوانف و USBR با آزمون گاما بررسي شد و نتايج نشان داد كه سرعت باد عامل مهمي در تعيين تبخير در بيرجند ميباشد و دو مدل فوق با حذف اين عامل در معادلات خود سبب افزايش خطا در تخمين تبخير شده اند. همچنين نتايج حاصل از اين آزمون نشان داد كه عوامل فشار بخار اشباع و دماي حداقل كمترين اثر را بر تبخير دارند. همچنين آماره هاي MBE EF و RSME براي معادله تك پارامتره (شامل سرعت باد) به ترتيب برابر0.808، 0.0032 و 1.248 به دست آمد.
چكيده لاتين :
Evaporation, as a major component of water resource reduction, plays a key role in water resources management. For this reason, many studies have done to determine the equations for determining evaporation, due to the complex nature of this phenomenon; many methods have already introduced. In the research we used meteorological and pan data during 1992-2008 to study evaporation models (Mayer, Marciano, Shahtin, Hefner, Penman, Ivanov and USBR). The performance these equations were compared using four global statistics: R2, EF, MBE and RMSE. Results showed that although the models of Meyer, Marciano, Shahtin, Hefner and Penman gave similar results, but the Mayer’s model as the most appropriate model for determine evaporation introduced. EF, MBE and RMSE for this model were equal to -1.8, -3.42 and 4.20, respectively. Gamma test has been use to tackle the problem of why these models
better than Ivanov and USBR. Result showed that the wind speed is an important factor to estimation the evaporation in Birjand. Results showed that by eliminated the wind speed in mentioned models, errors occurred. The gamma test results showed that the saturation vapor pressure and minimum temperature factors have minimal effect on evaporation. EF, MBE and RMSE for single parameter model (including wind speed) were equal to 0.808, -0.0032 and 1.248, respectively.
