ارزيابي طرح هاي بيابان زدايي در خوزستان با استفاده از روش تحليل سلسله مراتبي (AHP)

(Assessment of Desertification Projects in Khuzestan Using Analytical Hierarchy Process (AHP

بيابان زايي عمدتا به تخريب زمين در مناطق خشك و نيمه خشك و نيمه مرطوب تحت خشك در مناطق اقليمي اشاره دارد. در حال حاضر، فعاليتهاي انساني و اثرات آن بر منابع طبيعي، به ويژه در مناطق خشك ، نيمه خشك و نيمه مرطوب تحت خشك باعث تغيير مفهوم بيابان و ايجاد اصطلاحات جديد مانند بيابانزايي و بيابانزدايي شده است. روش تحليل سلسله مراتبي (AHP) يكي از كارآمد ترين فنون تصميم گيري چند معياره است. در اين تحقيق سعي شده است كه سه طرح بيابانزدايي كه در منطقه خوزستان انجام شده است را به روش تصميم گيري سلسله مراتبي مورد بررسي قرار داده و مزايا و معايب آنها را نسبت به هم تعيين نمائيم. فرآيند تحليل سلسله مراتبي را مي توان در پنج مرحله اصلي شامل تشكيل درخت سلسله مراتبي، مقايسه زوجي جايگزين ها و معيارهاي تحقيق، عمليات محاسبه داده ها تحليل حساسيت و ميزان ناسازگاري ترسيم و اجرا كرد. رتبه بندي طرح هاي بيابان زايي در استان خوزستان بر اساس روش تحليل سلسله مراتبي (AHP) شامل مراحل تعيين معيارهاي موثر در رتبه بندي طرح هاي بيابان زايي استان خوزستان، تعريف معيارهاي اصلي، فرعي و ايجاد ساختار سلسله مراتبي، طراحي پرسشنامه، تكميل اطلاعات و انتقال اطلاعات به نرم افزار Expert Choice و استخراج نتايج مي باشد. نتايج حاصل از تحقيق نشان دهنده آن است كه پارامتر اقليم در دو طرح مدالوس و تونل باد بيشترين تاثير را در بين 8 فاكتور مورد بررسي داشته و بالاترين اولويت را به خود اختصاص داده است و در منطقه خوزستان بايد تمركز تمهيدات حفاظتي با نگاه ويژه به پارامتر اقليم انجام شود. پس از آن ويژگي هاي خاك در رتبه بعدي اولويت قرار دارد كه وضعيت خاك هاي منطقه به لحاظ فيزيك و شيمي خاك، باعث بوجود آمدن شرايط خاص در منطقه شده است. در سطح بعدي اولويت پارامترهاي مورد بررسي، فرسايش و توپوگرافي قرار دارد كه تقريبا در اولويت يكساني هستند. در سطوح بعدي نيز مديريت، هزينه و زمان قرار دارند. به طور كلي نتايج حاصل از تحقيق نشان ميدهد كه طرح مدالوس و پارامتر وضعيت اقليم و ويژگي هاي خاك در بالاترين سطح اولويت در بين طرح هاي انجام شده و خصوصيت مشترك مورد قرار دارند كه ضروري است در برنامه ريزي هاي استاني مد نظر قرار گيرند.

Desertification mainly refers to the degradation of land in arid, semi-arid and dry sub-humid areas climatic regions. Currently, human activities and their effects on natural resources, particularly in arid, semi-arid and dry sub-humid has caused to change, desert and the creation of new terms such as desertification. Analytic Hierarchy Process (AHP) is one of the most efficient multi-criteria decision-making techniques. In this research, three implemented projects of desertification in the region of Khuzestan examined using Analytic Hierarchy Process (AHP) and determined their advantages and disadvantages. AHP can be drawn and implemented in five main steps include the establishment of a hierarchical tree, pairwise comparison of alternatives and criteria for research, data calculation, sensitivity analysis and the incompatibility. Ranking of desertification projects in Khuzestan Province Based on Analytical Hierarchy Process (AHP) is included the determination of effective criteria in Ranking of projects of desertification in Khuzestan province, defining the main criteria, sub-criteria and hierarchical structure, questionnaire design, data collection and transmission of information to the Expert Choice software and analysis. The results show that the two MEDALUS and wind tunnel design, climatic parameters have the most effective among 8 factors and has the highest priority. Soil the focus should be on protective measures with special focus on climate parameters in the province. Soil characteristics are in the next rank of priority so that soil in terms of physics and chemistry has created the specific situation in the region. Erosion and topography is in the next priority which have almost identical priority. Management, cost and time are in the next level. The results show that MEDALUS design, climatic parameters and conditions and soil properties have the highest level of priority among the projects done.