ارزيابي عملكرد سطوح پشت بام جهت تامين نيازهاي آبي ساكنان شهري (مطالعه موردي : شهرستان بيرجند)

Performance Evaluation of Rooftop Catchments for Water Supply of Urban Residents ’Demands (Case Study: Birjand, Iran)

با توجه به افزايش جمعيت و توسعه فعاليت ها در كليه بخش ها نياز ضروري به آب، حساس تر شده و عليرغم اين موضوع هر روز شاهد اعلام هشدارهايي مبني بر كمبود آب و بحران كم آبي در كشور مي باشيم. در اين تحقيق با هدف بررسي سيستم استحصال آب باران در شهر بيرجند كه به دليل واقع شدن در اقليم خشك با بارندگي كم و توزيع نامناسب آن در چند ماه خاص از سال، با مشكل شديد كم آبي روبرو مي باشد به بهره برداري از آب باران از سطوح پشت بام و تامين قسمتي از نياز آبي غير شرب ساكنان پرداخته شده است. استحصال آب باران يكي از راهكارهاي مديريتي مناسب جهت ذخيره آب باران در محل بارش و بهره برداري از اين نعمت پاك الهي است كه مي تواند قسمتي از نياز روزانه آب را تامين نموده و در عين استفاده بهينه از آب باران با جلوگيري از ورود آن به سيستم زهكش شهري مانع ايجاد آبگرفتگي هاي معابر در سطح شهر شود. براي شبيه سازي سيستم استحصال آب باران، 7 ساختمان به عنوان نمونه آزمايشي، در سطح شهر انتخاب شده و با تكميل پرسشنامه توسط ساكنين اطلاعات مصرفي آنها مورد بررسي قرار گرفت با استفاده از آمار بارندگي 22 ساله ايستگاه سينوپتيك بيرجند، سه سال آبي خشك، نرمال و تر در طي دوره انتخاب و سيستم استحصال آب باران در آن دوره ها شبيه سازي شد. با توجه به نتايج بدست آمده در صورت در نظر گرفتن فاكتورهايي مثل مساحت ساختمان، تعداد افراد مصرف كننده و ميزان نياز غير شرب مي توان به ذخيره سازي حداكثر در مخازن اقدام نمود و بطور متوسط تا 4 / 63 درصد نياز روزانه غير شرب ساختمان هاي ويلايي و تا 85 درصد نياز روزانه غير شرب ساختمان هاي آپارتمانيرا در طي يك سال آبي نرمال تامين نمود كه به همين ميزان باعث كاهش مصرف آب شهري مي شود.

Increasing population with urban sprawl has created a high demand for water supply, while water shortage is going to be a serious issue in Iran. This work is aimed to evaluate the performance of rooftop catchments to secure non-drinkable water supply in Birjand that is located in an arid area in the south east of Iran. Birjand deals with low rainfall in some certain months of year. Therefore, exploiting from rain can meet some non-drinkable water needs. In situ storage and use of rainfall can meet some parts of water needs. It can prevent rain from flowing into drainage system and flooding over streets and pavements, as well. In this study, seven houses were selected and a questionnaire about the amount of non-drinkable water consumption was filled for each one of them. The rainfall collection system was simulated according to dry, normal and wet years over a 22-years period of rainfall records. Results showed that the factors rooftop area, number of inhabitants and amount of non-drinkable water consumption were mainly contribute to the storage of rainfall. Averagely, up to 63.4 and 85 percent of daily non-drinkable water use in villas and apartments, respectively, could be secured by rooftop catchments in a normal year that result in the same decrease in urban water consumption.