نگاهي تطبيقي به تغيير پارادايم هاي تضمين كيفيت آموزش عالي

تضمين كيفيت آموزش به عنوان يك فرايند مداوم و مستمر ارزيابي، ضمانت، حفظ و بهبود كيفيت فرايند ياددهي-يادگيري تعريف شده است. از اين رهگذر، مي توان تمامي سياست ها، برنامه ها، اقدامات و فعاليت هاي مرتبط با بهبود مؤلفه هاي آموزش را تضمين كيفيت ناميد. در مواجهه با چالش هاي جديد، اصلاحات آموزشي به ناچار به يك ضرورت براي نظام هاي آموزشي تبديل شده است. با وجود تغييرات، بسياري از اصلاحات آموزشي طي سه دهه اخير با توفيق هاي زيادي روبه رو نبوده است. تضمين كيفيت به عنوان يكي از رويكردهاي مورد توجه نظام هاي آموزشي با سه موج همراه بوده است. اين موجهاي بر پارادايم ها و نظريه هاي متفاوت كيفيت و اثربخشي آموزشي استوار است و سنخشناسي كلي براي فهم پارادايم هاي اساسي اخير و ويژگي هاي اصلاحات آموزشي در بافت بين المللي ارائه ميدهد. در اصلاحات آموزشي كشورهاي مختلف با محدوديت هاي تاريخي و بافتاري، پيشرفت ها و ويژگي هاي متفاوتي خواهند داشت و ممكن است بر يك يا چند مورد از اين موجها قرار گيرند. موج اول بر اثربخشي دروني با تمركز بر بهبود فرايندهاي دروني تأكيد دارد. موج دوم اصلاحات آموزشي بر اثر بخشي انطباقي در قالب مديريت كيفيت، رضايت ذي نفعان، رقابت و پاسخگويي ظهور پيدا كرد و در نهايت موج سوم تحت عنوان تضمين كيفيت آينده ظهور پيدا كرده است كه فراكنش گرانه و آينده نگرانه به موضع آموزش مي پردازد. اين سه موج، تغييرات در پارادايم ها و نظريه هاي كيفيت آموزش و اثربخشي آموزشي را نشان مي دهد و هر يك منجر به رويكردهاي مختلفي در تضمين كيفيت آموزش مي شوند. اين مقاله به معرفي اين موجها و بنيانهاي فلسفي آن و نيز مقايسه تطبيقي بين آنها مي پردازد.