مقايسه برخي پارامترهاي فيزيولوژيكي ژنوتيپ هاي گزينش شده پسته در پاسخ به تنش شوري

Evaluation of some physiological parameters in selected pistachio genotypes in response to salinity stress

شوري يكي از مهمترين تنش هاي غير زيستي است كه رشد و تكثير گياهان را بويژه در نواحي خشك و نيمه خشك محدود مي كند. گياهان براي مقابله با اين شرايط از مكانيزم هاي مختلفي استفاده مي كنند كه به سازگاري آن ها در شرايط تنش شوري كمك مي كند. پسته Pistacia vera. L( به عنوان يكي از مهمترين محصولات باغي و صادراتي ايران يكي از گياهاني است كه در نواحي خشك و نيمه خشك كشت مي شود و بدين ترتيب براي مقابله با شرايط تنشي موجود در اين نواحي سازوكارهاي خاصي در اين گياه توسعه يافته است. در اين پژوهش براي درك سازوكارهاي سازشي گياه پسته برخي شاخص هاي فيزيولوژيكي در 4 ژنونتيپ سرخس، بادامي زرند، 111 و ساقي تحت تاثير غلظت هاي متفاوت نمك به مدت يك ماه مورد مطالعه قرار گرفتند. در پايان اين دوره، وزن تر و خشك و غلظت يون هاي سديم و پتاسيم ريشه ها ، ميزان پرولين، آنتوسيانين و پراكسيداسيون ليپيدها MDA مورد ارزيابي قرار گرفت. با مقايسه وزن تر و خشك ريشه ي ژنوتيپ ها مشاهده شد ميانگين اين شاخص در بين ژنوتيپ بادامي زرند و سرخس تفاوت معني داري داشته، اين مقدار در ژنوتيپ بادامي زرند بيشتر بود. اندازه گيري ميزان يون سديم در ريشه نشان داد كه با افزايش سطح شوري ميزان اين شاخص در تمامي ژنوتيپ ها افزايش داشته حال آن كه ميزان يون پتاسيم كاهش يافته بود.. همچنين با افزايش سطح تنش مقدار پرولين در تمام ژنوتيپ ها به طور معني دار افزايش يافت. اندازه گيري مقدار مشخص كرد كه با افزايش سطح نمك در طول مدت زمان تيمار نمكي در هر 4 ژنوتيپ مورد بررسي افزايش معنيداري در مقدار اين شاخص مشاهده شد. با توجه به تنايج حاصل از اين ارزيابي هاژنوتيپ هاي 119 و سرخس به ترتيب به عنوان متحمل ترين و حساس ترين ژنوتيپ ها به تنش شوري در نظر گرفته شدند.

Salinity is one of the most important abiotic stresses that restrict cultivation of corps especially in arid and semi–arid regions. Plants use different mechanisms for adaptation to salt stress. Pistachio is the main nut export product of Iran that cultivate mainly in Kerman province. In this study, the tolerance mechanisms of pistachio trees were evaluated using several physiological indexes in 4 pistachio genotypes (Sarakhs, Badamy zarand, 119 and Saghi) under different salt concentrations. Dry and fresh weight, sodium and potassium ion concentrations in root, as well as, proline, anthocyanin and lipid peroxidation (MDA) were measured. Comparison of dry and fresh weight in different Genotypes demonstrates that average of this index was significantly among Badami zarand and Sarakhs genotype so that in was greater in Badami zarand genotype. Sodium ion concentrations showed that, with increasing the salt concentration in the soil, concentration of this ion increased in the roots, meanwhile potassium level decreased. In addition, with increasing the stress level in all genotypes, proline content also increased significantly. In all genotypes, with increasing the salinity, MDA content increased significantly. Based on these results, 119 and Sarakhs genotypes were considered as most tolerant and sensitive genotypes to salt stress respectively