تاثير تغييرات آب و هوايي ناشي از خشك شدن درياچه اروميه بر روي توليد گندم ؛ (مطالعه موردي اراضي بلند آب حسنلو واقع در شهرستان اروميه)

اين پژوهش به بررسي اثر تغيير اقليم ناشي از خشك شدن درياچه اروميه بر روي توليد گندم اراضي حسنلو واقع در شهرستان اروميه مي پردازد. بدين منظور متغيرهاي بارش و دما پديده مورد بررسي قرار گرفت و با انجام آزمون هاي روند در دو بازه زماني قبل و بعد از خشك شدن درياچه اروميه ارزيابي شد. سپس با استفاده از مدل لارس توليد داده هاي آينده در مقياس روز با به كارگيري مدل هاي گردش عمومي و تحت سناريوهاي انتشار، پارامترهاي بارش ، دماي حداقل و حداكثر و ساعت آفتابي براي سال هاي 2030-2011 پيش بيني گرديد. به منظور رونديابي متغيرهاي اقليمي ، پيش بيني در دو بازه زماني 2000-1965 و 2008-2001 انجام شد. براي پيش بيني رشد و توليد محصول زراعي گندم از مدل Sucros با بكارگيري ماده خشك، مراحل فنولوژي، عملكرد و اطلاعات روزانه اقليمي روزانه شبيه سازي شد. در ادامه مراحل رشد كه خود تابعي از دما است محاسبه و توزيع ماده خشك بين اندام ها بر اساس مراحل رشد فنولوژيكي تعيين گرديد. نتايج نشان داد مدل لارس در شبيه سازي از قابليت نسبتا خوبي برخودار بود. همچنين با توجه به نتايج آزمون RMSE تغييرات بارش از روند معناداري برخوردار نبوده ولي دما وساعت آفتابي داراي روند يكسان بوده و مي توان ادعا كرد كه داده هاي اقليمي پيش بيني شده توسط مدل لارس در دو بازه زماني قبل و بعد از شروع خشك شدن درياچه اروميه ازروند يكسان برخوردار هستند . همچنين تحليل نتايج پيش بيني عملكرد گندم مدل سوكروز با روش شبيه سازي در هر دوبازه زماني مذكور نشان داد عملكرد توليدي كه طي اين دو روش محاسبه مي شود از روند معنا داري برخوردار است كه تقريبا از خط نيمساز عبور مي كند، لذا ميتوان گفت در پيش بيني عملكرد محصول نمي توان عاملي به نام تغيير اقليم را موثر دانست.آنچه مشهود است اين است كه براي يك تاريخ كشت كاهش عملكرد در دوره آتي تفاوت معناداري با دوره پايه ندارد.البته اين نكته حايز اهميت است كه كوتاه شدن دوره رشد و دريافت كمتر انرژي تابشي ،كاهش عملكرد پتانسيل را در آينده در پي خواهد داشت كه در اينجا مورد مطالعه واقع نشده است. همچنين نتايج شاخص سطح برگ براي سناريوي اقليمي 2030-2011 با توجه به شبيه سازي داده هاي اقليمي مورد نياز مدل سوكروز با دو روش شبيه سازي از روي داده هاي 2000-1965 (قبل از شروع كاهش سطح درياچه) و داده هاي 2008-2001 (بعد از شروع كاهش سطح درياچه) نشان داد كه هر دو منحني مذكور با تفاوت بسيار اندك بر هم منطبق هستند و تفاوت آنها با منحني شاخص سطح برگ سالهاي گذشته مويد اين مطلب است كه در سالهاي گذشته با بالا بودن شاخص سطح برگ ميزان دريافت انرژي نيز افزايش مي يابد و اين مطلب نيز مثبت بودن شيب عملكرد را به گونه اي ديگر توجيه و بيانگر نزولي بودن شيب در سالهاي بعدي مي باشد. نتايج آناليز وزن ريشه و وزن ساقه براي سناريوي اقليمي 2030-2011 با استفاده از مدل سوكروز و نتايج تجزيه رگرسيون مويد رابطه مثبت و معني دار ميان نسبت وزن ريشه به وزن ساقه در مقابل وزن ريشه وجود دارد و اين نشان دهنده كاهش عملكرد پتانسيل محصول گندم طي سالهاي آتي مي باشد، چراكه بيشتر انرژي صرف توسعه ريشه شده است.