نقد نظريه هاي توسعه و ارائه الگوي پيشرفت خاص تمدن اسلامي با بهره گيري از الگوي تمدن سيد جمال الدين اسدآبادي

بهره گیری از آرای غربی در مورد پیشرفت تمدن در كشورهای اسلامی بیشتر بیان كننده نگرانی ها و دغدغه های كشورهای مركز و چاره یابی برای این دغدغه هاست. گوندر فرانك آرای مذكور را صراحتاً ایدئولوژیك می داند. از سوی دیگر جهان شاهد است كه چگونه برخی از كشورهای آسیایی، بدون تبعیت از مدل‌های غربی و با بهره‌گیری از مدلی متفاوت، توسعه موفقیت آمیزی را تجربه كردند. در این مقاله اصول نظریه های اقتصادی و اجتماعی توسعه از دوران كلاسیك هایی مانند اگوست كنت و دوركیم (انتهای قرن 19) تا آرای جدیدتر در قالب نظریه های توسعه اقتصادی، استعمار، امپریالیسم، پیرامون- مركز، وابستگی و نظام جهانی (انتهای قرن 20) مرور شد. سپس با توجه به نقاط قوت و ضعف هر یك مورد نقد قرار گرفته است. در انتها با بهره گیری از دغدغه سید جمال الدین اسدآبادی در مورد پیشرفت تمدن اسلامی، بابی با عنوان «الگوی پیشرفت تمدن اسلامی» گشوده شده است. دستگاه مفهومی اسدآبادی كه آغاز راه است، مبتنی بر اصول قوانین شش گانه، انگیزه پیشرفت، تعصب دینی، باور به قضا و قدر، فن، علم و فلسفه است كه به منظور ترسیم الگوی پیشرفت خاص تمدن اسلامی تنظیم شده است.