طرحي براي الگوي اسلامي ايراني پيشرفت بر اساس تجربه توسعه اقتصادي اجتماعي ژاپن و كره جنوبي

در اين مقاله استراتژي هاي توسعه صنعتی دو كشور ژاپن و كره جنوبی به لحاظ تاريخي مورد بررسي قرار گرفته است. با توجه به ناموفق بودن الگوهاي توسعه پيشنهاد شده از سوي بانك جهاني و IMF به كشورهاي در حال توسعه از جمله ايران و آشكار شدن كاستی های نظری و عملی استفاده از اين الگوها، نوعي نااميدي در دستيابي به توسعه در اين كشورها حاكم شده است. در مقابل تجربه موفق تر توسعه دو كشور ژاپن و كره در تحقق عدالت و همبستگي اجتماعي همراه با رشد سريع صنعتي نسبت به الگوهاي نئوليبرال باعث شده تا مطالعه تجارب آنها ارزشمند باشد. تاثير بالاي اهميت دادن به اخلاق و فرهنگ توسعه گرا به عنوان پیش شرط توسعه صنعتی در این دو كشور حاكي از اهميت لزوم تحقق بسترهای اخلاقی و فرهنگی به عنوان پيش شرط دستيابي به پيشرفت توام با عدالت و اخلاق است. راهبردهاي پيشنهادي اين مقاله با توجه به تجارب مشترك كشورهاي موفق، تحليل تاريخي شرايط آنها و توجه با اشتراكات آن با اقتصاد اسلامي بوده است. از جمله اين راهبردها مي توان به موارد زير اشاره نمود: تقويت همبستگي دورني، حداقل نمودن تنشها، تحقق عدالت اجتماعي و برابري، دخالت آگاهانه و با برنامه دولت، منع مبادله آزاد سرمايه، اقتصاد توليد محور، ايجاد دولت عاري از فساد و هدايتگر بازار، جايگزيني واردات، تعاون به جاي رقابت ناسالم دروني، استراتژي حمايت عام از تمام صنايع بخصوص صنايع استراتژيك و كشاورزي به جاي پيروي از مزيت نسبي و حذف تعرفه هاي مدل ريكاردويي تجارت، گسترش تحقيق و توسعه، هدف گزاري صنعتي و كنترل اعتبارات از سوي دولت. این مقاله تعامل تاریخی عوامل فرهنگی و نهادی با سیاست های توسعه صنعتی خصوصا حل و فصل تقابل دین با عوامل جدید توسعه را مورد بررسي قرار مي دهد.