مباحث چالش بر انگيز دستور زبان فارسي در ايران

درگذشته محققان نوشتن قواعد و دستور زباني را كه مردم هرروز به آن تكلم مي كنند ، ضروري نمي ديدند و شايد حتي براي آنان چنين كاري بيهوده بود. اين موضوع از زماني فكر قشرهايي از جامعه را كه به نوعي با امر آموزش در ارتباط هستند درگير كرد كه بيگانگان به كشور رفت و آمد پيدا كردند. در اين هنگام بود كه مدون كردن قواعد دستور زبان براي تسهيل و تسريع آموزش آن به غيرفارسي زبانان مورد توجه قرار گرفت. پس از ورود اسلام به ايران، زبان عربي تا مدت ها زبان علم و فضل به شمار مي آمد و زبان فارسي مورد توجه اهل علم نبود. به همين دليل، در آن دوره كسي به فكر تدوين قواعد دستور زبان فارسي و نگاه داشت آن از آميزش با زبان عربي نمي افتاد. در اين ميان مستشرقاني كه در پي آمدن به ايران ، با زبان و فرهنگ آن آشنا و گاه شيفته فرهنگ وادب آن شده بودند، براي بهره گيري هرچه بيشتر از ادب و فرهنگ غني ايراني ، درصدد تدوين قواعد زبان فارسي براي آموزش راحت تر آن بر آمدند. كتابهاي كه اين مستشرقان در باب دستور زبان فارسي نگاشته اند، اغلب به زبان هايي انگليسي و فرانسوي و آلماني و ايتاليايي است.دستور زبان هايي كه اروپاييان براي زبان فارسي نوشته اند ، بيشتر به دست مستشرقان و كشيشان و مبلغان مسيح بوده است. اين دستورها بيشتر به منظورتعليم زبان فارسي به غير فارسي زبانان نگاشته شده اند. گاه برخي از اروپاييان براي انجام ماموريت هايي نظامي يا سياسي يا مذهبي به ايران فرستاده مي شدند و در نتيجه به يادگيري زبان فارسي نيازداشتند.گاه اين كار هدفي علمي و فرهنگي نيز در برداشته است. با وجود اينكه اين دستور زبان ها در دوران گذشته تدوين شده اند ، برخي از آنها هنوز هم جزو بهترين دستورهايي هستند كه براي زبان فارسي تاليف شده اند.