استفاده از مدل Inedex overly maps و سامانه سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) در پهنه بندي خطر زمين لغزش

زمين لغزش مي تواند يكي از عوامل موثر در ايجاد و انتقال رسوبات آبرفتي به سد زاكين در حوضه آبخيز زاكين در استان هرمزگان باشد. هدف اصلي اين تحقيق، شناسايي مناطق لغزشي و تعيين پارامترهاي موثر در پهنه بندي خطر زمين لغزش در حوضه بالادست سد زاكين به روش، مدل شاخص تركيب وزني مي باشد.در اين تحقيق، ابتدا و عامل شامل نقشه شيب، جهت شيب، ارتفاع، ليتولوژي، كاربري اراضي، فاصله از سد، فاصله از شبكه آبراهه، فاصله از گسل و ميزان بارش منطقه به عنوان متغيرهاي تاثير گذار تعيين شدند. سپس لايه هاي اطلاعاتي اين عوامل با استفاده از نرم افزار هاي 9,3 Arc GIS تهيه شده و وزن طبقات هر كدام از عوامل با مدل شاخص هم - پوشاني نقشه (Inedex overly map) تعيين گرديدند. آنگاه با تلفيق نقشه لايه هاي اطلاعاتي هر يك از پارامترها در محيط نرم افزار GIS، اقدام به تهيه نقشه نهايي پهنه بندي خطر زمين لغزش حوضه آبخيز مذكور در 5 طبقه از حساسيت خيلي زياد تا خيلي كم صورت گرفت. نتايج نشان مي دهد كه عامل زمين شناسي منطقه به عنوان عامل اصلي و عوامل ديگري چون، فاصله از گسل <500متر، شيب بين 25 تا 45 درصدي بارندگي بيش از 500 ميلي متر، فاصله از شبكه زهكشي 0-50متر، كاربري اراضي لخت مارني، ارتفاع بين 400 تا 2000 متر، فاصله از سد 0-50متر، جهت شيب جنوبي به ترتيب در پراكندگي زمين لغزش هاي منطقه موثر مي باشند. نواحي خيلي پرخطر و پر خطر اغلب در مجاورت مراتع و تپه ماهور با دامنه هاي پرشيب و مرتفع تا متوسط ارتفاع گرفته اند. تغيير كاربري اراضي و توپوگرافيكي ناشي از احداث سد، جابجايي مواد رسوبي و حمل و انتقال رسوبات آبرفتي سبب تشديد زمين لغزش هاي منطقه داشته اند.نتايج نشان مي دهد كه پهنه بندي خطر زمين لغزش در محيط GIS يعني روي هم انداختن لايه ها و در نظر گرفتن اشتراك مكان هاي لغزش در نقشه هاي مختلف به عنوان عرصه هاي مستعد لغزش، ارزش واقعي لايه ها اطلاعاتي را نشان نمي دهد. در حالي كه استفاده از مدلهاي مفهومي Multi class maps در كنار سامانه اطلاعات جغرافيايي (GIS) علاوه بر خود لايه ها، واحدهاي موجود در لايه نيز ارزش و وزن خواهند داشت. كه سبب افزايش دقت در تعيين مكان هاي لغزش در نقشه مي شود.