مسيريابي جاده بر اساس اصول زيست محيطي با استفاده از GIS ( مطالعه موردي: جاده پارچين در شرق تهران)

يكي از ضرورت هاي توسعه ايجاد راه هاي شرياني مي باشد. در طراحي اين چنين مسيرهايي علاوه بر رعايت نكات فني و اقتصادي بايد به خصوصيات زيست محيطي زيادي كه بعضا" خاص منطقه مي باشند نيز توجه نمود، تا احداث آن حداقل آسيب ها را به محيط زيست وارد نمايد. لحاظ نمودن تعداد زيادي از مشخصات به روشهاي دستي و سنتي به سادگي ميسر نمي باشد. در مقابل فن آوري GIS امكان تلفيق حجم زيادي از اطلاعات را ميسر ساخته و تصميم سازي را ساده تر مي سازد. هدف از اين تحقيق ارائه روشي براي تعيين مسير بهينه (به صورت خودكار در GIS با در نظر گرفتن جنبه هاي زيست محيطي و عوامل تاثير گذار در تعيين مسير مي باشد. ارائه مسيري بهينه براي احداث جاده كمربندي در شرق تهران ( جاده پارچين ) در اين تحقيق مورد مطالعه قرار گرفته است. ابتدا عوامل زيست محيطي موثر بر مسير يابي در منطقه شناسايي شدند، اين عوامل عبارتند از: زمين شناسي، فرسايش پذيري، خاك، شيب، كاربري اراضي، جريان هاي آبي، گسل و ارتفاع. نقشه هاي كاربري اراضي و خاك منطقه با استفاده از تصوير ماهواره لندست تهيه و تكميل شدند. نقشه هاي ديگر موضوعات جمع آوري و رقومي شدند. با تنظيم يك پرسشنامه نقطه نظرات متخصصان در رابطه با تعيين اهميت نسبي عوامل فوق جمع آوري و جمع بندي گرديد. اين عوامل به روش مقايسه دو به دو، وزن دهي شدند. بر اساس وزن مشخصه ها نقشه اصطكاك و هزينه تهيه گرديد. با تعيين دو سناريوي مختلف و تعدادي نقطه پيشنهادي براي شروع مسير جاده، كريدورهاي مختلفي بطور خودكار در GIS طراحي شدند. اين مسيرها با يكديگر و با نقشه هاي عوامل تاثير گذار مورد مقايسه قرار گرفتند و مسير بهينه با استفاده از فرآيند تحليل سلسله مراتبي مشخص گرديد. اين مسير داراي همخواني بسيار خوبي با اولويت و محدوديت هاي تعيين شده ميباشد. نتايج اين بررسي نشان داد كه با شناسايي عوامل تاثير گذار و با استفاده از GIS بخوبي مي توان مسير مناسب براي احداث راه ها را ضمن رعايت اصول زيست محيطي تعيين نمود.