مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - بررسي راهكارهاي جايگزين تامين منابع آب شرب حيات وحش با استفاده از سامانههاي سطوح آبگير باران در جزاير درياچه اروميه

پديدآورندگان :

توسليف احد آبادگران فلات شرق , طباطبايي يزدي، جواد مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان خراسان رضوي , حسين نيا، اكرم پژوهشگاه صنعت نفت تهران , باقرزاده كريمي، مسعود دفتر حفاظت از تالاب ها سازمان محيط زيست , جباري، حجت اداره كل محيط زيست استان آذربايجان غربي , هزارخواني، نجميه انجمن سطوح آبگير باران , طاهري، مصطفي انجمن سطوح آبگير باران , محمدي، فرانك انجمن سطوح آبگير باران

چكيده فارسي :

هر ساله حدود 413 ميليارد مترمكعب آب در اثر نزولات جوي وارد كشور مي شود كه از اين مقدار حدود 283 ميليارد مترمكعب از طريق تبخير و تعرق دوباره وارد جو ميشود. در واقع هدف از اجراي طرح هاي جمع آوري آب باران استفاده از ميزان آبي است كه توسط تبخير و تعرق از دسترس خارج ميگردد. جمع آوري آب باران غالباً با هدف تأمين آب غيرشرب خانگي، آبياري فضاي سبز خانگي و شهري، آب شرب دام ها و آبياري باغات به صورت محدود صورت مي پذيرد. يكي ديگر از مصارف آب باران جمعآوري شده، تامين آب شرب مورد نياز حياتوحش است كه دركشورهاي مختلف تجربه گرديده است. بر اساس اطلاعات موجود در كشور هنوز مطالعات جامعي بر روي استفاده از سطوح آبگير باران به منظور تامين آب شرب حيات وحش كه منتهي به تهيه يك دستورالعمل اجرايي در اين زمينه باشد صورت نپذيرفته است. در اين راستا طرح "بررسي اثرات خشكسالي بر تنوع زيستي جزاير درياچه اروميه و راهكارهاي جايگزين تامين منابع آب" با هدف مطالعه و طراحي سطوح آبگير باران به منظور تامين آب شرب حيات وحش جزاير سه گانه درياچه اروميه (كبودان، اسپير و آرزو) به نحوي كه اين روش سازگار با محيط زيست بوده و تامين آب آن نسبتاً قابل اطمينان و بادوام باشد، و همچنين بوميسازي الگوهاي مطالعه و طراحي سيستمهاي سطوح آبگير باران جهت استفاده در ساير مناطق حفاظت شده كشور؛ در اولويت انجام توسط انجمن سيستمهاي سطوح آبگير باران ايران قرار گرفت. جهت رسيدن به اهداف اين طرح مطالعات در قالب پنج بخش مجزا شامل: مروري بر روش هاي جمع آوري آب باران بويژه براي حيات وحش، مروري بر اقليم حوضه درياچه اروميه و خرداقليم و تنوع زيستي جزاير با نگاه ويژه به خشكسالي هاي حاكم بر منطقه، مكانيابي سيستم هاي سطوح آبگير باران مناسب براي جزاير درياچه اروميه، طراحي سيستم هاي سطوح آبگير باران مناسب براي جزاير درياچه اروميه (انتخاب محل اجرا و برآورد مالي)، دستورالعمل تأمين آب شرب حيات وحش با تكيه بر استحصال آب باران (جزاير درياچه اروميه) برنامهريزي و انجام پذيرفت. در حال حاضر نيز يك مورد از سامانههاي استحصال آب باران طراحي شده در جزيره كبودان واقع در درياچه اروميه در حال احداث است. همچنين از نتايج اين مطالعات يك جلد كتاب با همكاري انجمن سطوح آبگير باران و دفتر حفاظت از تالاب هاي ايران در حال تهيه ميباشد.