بررسي پتانسيل گوهرسنگي كاني واريسيت (Variscite) در بخش روباز معدن سرب و روي كوشك يزد

در بسياري از ذخاير معدني دنيا شاهد كانهزاييهاي فرعي در قالب كانيهاي مختلفي مانند گروه سيليكاتها، فسفات ها وكربناتها هستيم. اين كاني ها در معادن اغلب به عنوان باطله محسوب ميشوند و جداسازي آنها ازكانسنگ اصلي متحمل هزينه هاي زيادي است. از سوي ديگر اين كاني هاي باطله ميتوانندگاهي درآمدي بيش از درآمد حاصل از كانسنگ اصلي معدن داشته باشد و يا بتواند بخشي عمدهاي از هزينه هاي معدن را جبران كنند. صنعت گوهر سنگها از اين نظر حائز اهميت است كه گاهي اكتشاف چنين كانيهايي حتي با ذخيرهاي كم (در مقايسه با كانتودههاي اصلي معدن) ميتواند چرخه ي تجارتي پرسود راآغاز كنند. در دنيا مثال هاي متعددي در اين باره وجود دارد و در ايران ميتوان به فيروزه ميدوك، رودونيت كهنوج،كوارتزهاي قلعه زري و انواع عقيقهاي شمال شرق ايران اشاره كرد،كه البته اين صنعت در كشور هنوز در ابتداي راه است و نيازمند تحقيقات بيشتر براي كسب مهارت در روش هاي اكتشاف، استخراج صحيح ، تراش مناسب ، بهسازي و جواهرسازي است. در بخش روباز معدن سرب روي كوشك يزد به دليل وجود محيطي مناسب و غني از فسفات ( همجواري با كانسار فسفات اسفوردي) و عدم وجود عنصر مس شرايط مناسبي براي تشكيل كاني زيباي واريسيت AlPO₄·2(H₂O ايجاد شده است. طيف رنگي بسيار زيبا از سبز پر رنگ تا ملايم و وجود رگچه هاي سياه گرافيت همراه با ديگر فسفاتها نظير ندولهاي زرد رنگ كاني كراندليت (Crandallite) باعث شده است كه انواع مختلفي از كاني واريسيت (توده اي ، شجري ، ندولار) را شاهد باشيم كه اين مقاله به بررسي ويژگيهاي گوهرشناختي، گوهرتراشي و تجارت اين گوهرسنگ زيبا ميپردازد.