موقعيت سوق‌الجيشي جاده‌ابريشم در تاريخ ميانه ايران

جاده‌ابريشم به مسير تاريخي تجاري گفته مي‌شود كه دو دنياي شرق و غرب را به هم متصل مي‌كرد. اطلاق ابريشم از آن روست كه ارزشمندترين كالايي كه از مسير شرق به غرب عبور كرده و مبادله مي‌شد ابريشم بود. بااين‌حال بسياري از امتعه‌شرقي توسط تجار و بازرگانان از راه زميني ابريشم به غرب و مرزهاي آناطولي و آن سوي درياهاي آزاد انتقال مي‌يافت. در قرن هفتم و هشتم هجري با روي كار‌ آمدن مغولان و حاكميت ايلخانان بر منطقه غرب ايران سرزمين‌هاي غربي در مسير جاده‌ابريشم دستخوش تحول بيشتري شد. تسامح مغولان و تمايل آنان به ارتباط با غربيان راه را براي هموار شدن مسيرهاي غربي فراهم كرد. سوال پژوهش حاضر اين است كه مركزيت مناطق‌غربي ايران در تاريخ ميانه ايران سبب چه تحولاتي در زمينه اقتصادي و تجاري شده‌است؟ دستاوردهاي پژوهش نشان مي‌دهد كه در دوره ايلخانان با شروع و گسترش شهرسازي در مناطقي چون تبريز، سلطانيه زمينه‌هاي گسترش تجارت و شكوفايي اقتصادي فراهم گرديد. درگيري تيموريان با تركمانان و عثمانيان از يك سو و تمركز جانشينان تيمور بر هرات تا حدودي سبب كم‌رنگ شدن موقعيت سوق‌الجيشي اين مناطق شد. مقاله حاضر درصدد است تا با روش توصيفي- تحليلي و با تكيه بر موقعيت سوق‌الجيشي دو منطقه تبريز، سلطانيه به بررسي مناسبات‌تجاري ايران با حكومت‌هاي غربي بپردازد.