واژه هاي مغولي در زبان فارسي بر اساس لغت نامه دهخدا

پس از هجوم مغولان به ايران و سيطره آنان بر بخش هاي وسيعي از اين سرزمين، واژه هايي از زبان مغولي به زبان فارسي وارد شد. نخستين كتابي كه واژه هاي مغولي و از جمله خود واژه مغول در آن آمده است، كتاب طبقات ناصري اثر منهاج السراج تأليف شده در نيمه قرن هفتم است. پس از اين كتاب در كتابهاي فارسي ديگر چون تاريخ جهانگشاي جويني، تاريخ وصاف و واژه هاي مغولي راه پيدا كرد. اين واژه ها در لغت نامه دهخدا كه مفصل ترين كتاب لغت فارسي است، آمده است. بر اين اساس، در پژوهش حاضر مجموع واژه-هايي كه در لغت نامه به مغولي بودن آنها تصريح شده است، جمع آوري و به ترتيب حروف الفبا ذكر و همراه با شاهدهايي از متون فارسي شرح شده است . در پايان مقاله اين واژه ها كه تعدادشان بالغ بر يكصد و پنجاه است، بر اساس مفهوم آنها به پانزده دسته بدين شرح تقسيم شده است: اسمهاي خاص (28واژه)، واژه هاي مربوط به مفاهيم: اداري و ديواني (23 واژه)، دربار و پادشاهان (18 واژه)، لشكر و سپاه (15 واژه)، تبار و نژاد (14واژ)، عقايد (12 واژه)، تجارت و شغل (11واژه)، جا و مكان (7 واژه)، عادات و اخلاق (6 واژه)، سفر (5 واژه)، خوراك و پوشاك (4 واژه)، حيوانات (4 واژه)، طبقات اجتماعي (3 واژه)، ابزار و وسائل (2 واژه)، متفرقه (4 واژه).