كاربرد مدل TAPM جهت شبيه سازي نسيم دريا در سواحل جنوبي درياي خزر (ماه هاي مي تا سپتامبر)

نسيم دريا پديده اي مهم در نوار ساحلي سراسر دنيا بشمار مي آيد. اين پديده نتيجه اختلاف حرارتي سطح خشكي و درياست، به نحوي كه گراديان دماي محلي اين دو سطح در نزديكي ساحل، رفتار نسيم دريا را مشخص مي كند. هدف اين مقاله شناخته مشخصه هاي نسيم دريا براساس داده هاي اقليمي و سينوپتيكي و شبيه سازي عددي روزهاي وقوع اين پديده در سواحل جنوبي درياي خزر مي باشد. بدين منظور، به واسطه يك دوره آماري 17 ساله (2006-1990) 278 مورد وقوع نسيم دريا مشخص گرديد. به دليل فراواني بيشتر نسيم دريا در فصل گرم، ماه هاي مي تا سپتامبر جهت تجزيه و تحليل يافته ها انتخاب شدند. تحليل ها بواسطه آمار روزانه سرعت و جهت باد،رطوبت نسبي، دماي هوا، فشار سطحي و نقشه هاي همديدي صورت گرفت. هم چنين جهت شبيه سازي عددي، از مدل TAPM استفاده شده است. براي ارزيابي و مقايسه خروجي هاي مدل نيز از شاخص هاي آماري IOA,RMSE استفاده شد.. نتايج نشان داد كه واداشت هاي همديدي فشار سطح دريا و شارش هاي تراز 850 ميلي بار نقش موثري در كنترل نسيم دريا دارند و وقوع، شدت و هم چني نفوذ آن را به داخل خشكي كنترل مي كنند. در بررسي روزانه نسيم دريا مشخص شد كه تداوم ساعتي ماه جولاي بيشتر از ماه هاي ديگر است. ارزيابي خروجي هايمدل با داده هاي ديده باني شده نشان داد كه بشترين درصد هماهنگي ، مربوط به دما و رطوبت نسبي (به ترتيب با 0/94 و 0/96 درصد) مي باشد و جهت باد نيز از 0/69 درصد ميزان هماهنگي برخوردار است.