پيش بيني وقوع مكاني سيلاب با بهره گيري از سامانه اطلاعات جغرافيايي (مطالعه موردي: استان سمنان)

در خلال يا پس از يك بارندگي شديد، مقدار دبي رودخانه به سرعت افزايش يافته و در نتيجه آب از بستر عادي خود خارج و سرريز شده و دشت هاي سيلابي و مناطق اطراف آن را در بر مي گيرد. در سال هاي اخير عدم پيش بيني به هنگام و آماده نمودن ارگان هاي ذيربط جهت مواجه با خطرات احتمالي سيلاب، خسارات زيادي به بخش هاي مختلف مسكوني، صنعتي، كشاورزي و دامپروري وارد گرديده است كه با تلفات هاي جاني و مالي بسيار همراه بوده است. هدف اين پژوهش شناسايي مناطق پرخطر استان سمنان با استفاده از آمار بارش و نرم افزار ArcGIS براي تحليل تصاوير ماهواره اي مي باشد. در وقوع سيلاب عوامل زيادي نقش دارند كه پنج عامل كه بيشترين سهم را در وقوع سيلاب دارند، شناساسايي و با استفاده از روش تصميم گيري تحليل سلسله مراتبي ارزش گذاري شدند سپس هر كدام از عوامل به صورت لايه در نرم افزار ArcGIS تعريف و تحليل مي شود. در گام بعد با همپوشاني لايه هاي بدست آمده، ناحيه اي كه احتمال وقوع سيل در آن بيشتر است، شناسايي مي شود. نقشه ريسك سيل خيزي منطقه نشان دهنده ي آن است كه در حاشيه شمالي و در مناطق مشرف به ارتفاعات حوضه كه از كاربري مناسبي در ارتباط با كنترل سيل برخوردار نبوده و عواملي همچون شيب زياد و رخنمون هاي سنگي بدون پوشش گياهي نيز خطر ايجاد سيلاب را بسيار افزايش داده و لذا الويت هرگونه عمليات مهندسي آبخيزداري در اين محدوده بيش از ساير نقاط در الويت قرار دارد. در اين پژوهش با شناسايي مناطق آسيب پذير مي توان راهكارها و پيشنهاداتي را براي جلوگيري از وقوع سيلاب و يا كاهش اثرات آن پيشنهاد نمود كه از جمله ي مي توان به بهينه سازي رودخانه ها و كانال ها، احداث سازه هاي كنترل سيلاب ، افزايش تراكم پوشش گياهي در نوار شمالي استان و غيره اشاره كرد