هنجارگريزي ونقش آن در برجستگي اشعار سلمان هراتي

يكي از دو نظام زباني كه مورد توجه زبان شناسان فرماليست هاي روس و چك بود برجسته سازي است.برجسته سازي به كارگيري عناصر زبان است به گونه اي كه شيوۀ بيان جلب نظر كند ،غير متعارف باشد و در مقابل خودكاري زبان ، غير خودكاري باشد.برخي از اين نكته هاي غيرمتعارف و برجسته چنان مؤثرواقع مي شود كه در خواننده انفعال عاطفي ايجاد ميكند و موجب برانگيختن احساس و انديشه ي او مي شود و هيجان حاصل از آن احساس است كه خواننده را به اوج لذت مي رساند.هنجارگريزي( قاعده كاهي) باعث مي شود كه شاعر استعدادهاي زبان را بشناسد و به گسترش زبان كمك كند.هنجارگريزي يكي از مهمترين عوامل پيدايش سبك ادبي است كه ميزان آن را با توجه به بسامد وقوع آن در هر اثر مي توان مشخص كرد.در اين مقاله سعي ما بر آن است كه انواع هنجارگريزي ها در اشعار سلمان بررسي كنيم و ببينيم سلمان چگونه از هنجارگريزي براي تشخص زباني وسبك شعري خود استفاده كرده است؟ وبسامد كدام يك از آنها بيشتر است؟با مطالعه اشعار سلمان پي مي بريم كه هنجارگريزي هاي سلمان هراتي در برجستگي زبان شعري و ادبي او بسيار تأثير گذار است و با يافتن و ذكر شواهدي در هر هشت قسم هنجارگريزي ( طبق نظر ليچ )معلوم مي شود كه بسامد هنجارگريزي (قاعده كاهي) معنايي مانند تشبيه و استعاره و حس آميزي و پارادوكس در شعر سلمان مانند شعراي هم عصرش و به ويژه نيما بسيار بالاست و هنجارگريزي آوايي دراشعار او به ندرت پيدا مي شود. كليدواژه ها: سلمان هراتي ،برجسته سازي ، هنجارگريزي ، قاعده كاهي.