اخلاق در پژوهش علمي

اخلاق، شكوفايي جنبه‌هاي مثبت و مفيد انساني در مسيري رو به اهداف متعالي است و اخلاق پژوهش، شاخه‌اي از اخلاق حرفه‌اي است كه به بررسي مسائل اخلاقي در پژوهش مي‌پردازد. در اين جهت، هدف اخلاقيات در فرايند پژوهش، بهبود وضعيت جامعه علمي با شيوه صحيح گردآوري مدارك و مستندات علمي و ارائه درست آن، براي ايجاد خط مشي مؤثر به منظور درمان آسيب‌هاي فرهنگي و اجتماعي است. بنابراين جامعه علمي براي پژوهش‌گر ان، مسئوليت‌هاي مهمي در جهت پيشبرد اين اهداف متصور است و در جامعه اسلامي اين اهداف با كرامت و عزت نفس پژوهش‌گر پيوندي وثيق دارد. پژوهش‌گران براي دستيابي به كمال مطلوب در جامعه و دستيابي به اهداف خويش بايد به ارزش‌هاي اخلاقي در موضوع پژوهش توجه كنند. از مهمترين مسئوليت‌هاي اخلاقي در حيطه پژوهش علمي صداقت و امانتداري است و محقق بايد به‌آن اهتمام فراوان ورزد و در ارائه صادقانه نتايج و انتشار آن كوشا باشد و از تحريف و سرقت ايده‌ها و انتساب نظرات ديگران به خويش اجتناب ورزد. همچنين پژوهش‌گر بايد در مسير دستيابي به حقايق علمي با شهامت و شجاعت از يافته‌ها و دستاوردها و نظريات خود دفاع كند. افزون براين، بكاربستن ديدگاه عيني، بدون پيش‌داوري و تعصبات فكري و جانبداري، براي وصول به حقيقت علمي با فروتني شخص پژوهش‌گر از ديگر وظايف و محسنات مؤثر در بستر تعالي پژوهش علمي به‌شمار مي‌رود. براساس يافته‌هاي اين پژوهش كه مبتني بر روش كتابخانه‌اي است، مي‌توان گفت اخلاق پژوهش بايد به صفت ثابت روحي پژوهش‌گران مبدل شود، زيرا توجه به اصول اخلاقي در پژوهش علمي، نقش چشمگيري در رشد فكري و اعتلاي پژوهش‌گران ايفا مي‌كند.