تأثير كميت و ثبات واحدهاي درسي دوره دكترا بر كيفيت رساله دانشجويان (مطالعه موردي: رشته تاريخ)

بيشتر دانشگاه‌هاي طراز اول ايران كه در آن‌ها گروه آموزشي تاريخ وجود داشته باشد؛ اين رشته تحصيلي را از كارشناسي تا مقطع دكتري ارائه مي‌دهند. با اينكه واحدهاي درسي دوره دكترا بر اساس آيين‌نامه‌هاي وزارت علوم مي‌تواند سيال باشد و الزامي به ثبات دروس ارائه شده نيست اما آنچه در عمل رخ داده است يكسان بودن واحدهاي درسي اين دوره در اغلب دانشگاه‌هاي كشور است. اين پژوهش به دنبال يافتن پاسخي براي اين پرسش است كه ثبات و شباهت واحدهاي درسي دوره دكترا تاريخ چه تأثيري بر كيفيت رساله‌هاي دانشجويان خواهد گذاشت؟ بررسي دروس ارائه شده نشان مي‌دهد كه اولاً موضوع بيشتر اين واحدها تاريخ سياسي است و ثانياً محتواي برخي ديگر از دروس كه ظاهراً عمومي و تئوريك است نيز درواقع در راستاي فهم بهتر تحولات جامعه و تاريخ معاصر ايران است. اين دو مسئله خود به دو آسيب جدي مي‌انجامد كه نخست بلا استفاده بودن اين واحدهاي درسي براي دانشجوياني است كه قصد ارائه تز در تاريخ سده‌هاي نخستين و ميانه را دارند و دوم غلبه تاريخ سياسي بر موضوع و محتواي بيشتر رساله‌هاي دانشجويي و كاهش كيفيت آن دسته از رساله‌هايي است كه موضوعات آن‌ها ميان رشته‌اي است و دانشي فراتاريخي مي‌طلبد. پيشنهاد مقاله حاضر براي كاهش ميزان آسيب‌هاي پيشگفته، در پنج محور مطرح شده است كه مهم‌ترين آن‌ها تغيير نحوه پذيرش دانشجو، انعطاف‌پذيري بيشتر دپارتمان‌هاي تاريخي در زمينه ارائه واحدهاي درسي و رجوع دانشجويان دكتري به ساير دپارتمان‌ها براي گذراندن واحدهايي در پيوند با تز دكتري آنان است كه در تخصص استادان رشته تاريخ نيست.