مسئوليت جزايي غيرشيعه در حقوق موضوعه ايران

آنچه از مباني مسئوليت جزايي فهميده مي‌شود اين است كه در صورت تخلف فرد و نقض كردن حقوق فردي يا اجتماعي، حتما بايد با وي برخورد شود و تحمل تبعات عمل خود را بايد برعهده بگيرد. تمام مذاهب اسلامي با اختلافاتي كه دارند، حدود، قصاص، ديات و تعزير را براي فرد مجرم به تناسب جرم لازم و ضروري دانستند و مبناي مسئوليت جزايي را اختيار و آزادي انسان مي‌دانند كه براي حفظ مصالح ضروري و امنيت انسانها وضع شده است. اصل تساوي در مجازات، اصل قانوني بودن مجازات و اصل شخصي بودن مجازات از مهمترين اصولي است كه مذاهب خمسه در اين خصوص وحدت‌نظر دارند و حقوق كيفري ايران به تبع از آنها مسئوليت جزايي را براي تمامي افراد ساكن در كشور جمهوري اسلامي ايران اعم از نژاد و دين در صورت ارتكاب جرم لازم و ضروري دانسته است، اصل برابري در مقابل قانون داراي دو مفهوم شكلي (منع تبعيض در برخورداري از حقوق به جهت داشتن ويژگي‌هاي اقليت) و ماهوي (حمايت برابر قانون از حقوق خاص و تفاوت‌هاي فرهنگي گروه‌هاي اقليت) است.