تأثير تمدن اسلامى بر تمدن غرب، بررسي موردي جايگاه علم‌الحيل (علم مكانيك) دانشمندان اسلامي در پايه ريزي تمدن جديد اروپا

بررسي جايگاه مناسبات ميان تمدن‌ها در شكل‌گيري و اعتلاي تمدن در ديگر نقاط جغرافياي امري است كه به دلايلي از جمله گرايش ملت‌ها به ثبت افتخارات علمي رشته هاي مخالف علوم به نام خود، تا كنون به درستي صورت نگرفته است. اين مهم به خصوص در ارتباط به تمدن عصر جديد بيشتر نمايان است. اين‌كه در خصوص تمدن نوين اروپايي به دليل در اختيار داشتن سررشته علم و تمدن و نظارت بر جريان انتقال اطلاعات تمدن اروپايي توانسته است بخش مهمي از دست آورد هاي نوين خود را موضوعي ذاتي و خاص حوزه جغرافيايي اروپا توجيه كند، موضوعي است كه از ديدگاه برخي از محققان منصف اروپايي و تمامي محققان تاريخ در ديگر نقاط مورد پذيرش قرار نگرفته است. از اين رو، بررسي تاريخ تمدن اروپا از جنبه ريشه يابي و نخستين دوره‌ اعتلاي آن نشان دهنده تاثير پذيري بالاي اين تمدن از جوامع شرقي و به خصوص جهان اسلام است. در اين زمينه به دليل نقش مهم صنعت در شكل گيري عصر نوين اروپايي بررسي جنبه هاي مرتبط با صنعت كه از جهان اسلا م به اروپا منتقل شده است، موضوعي نيازمند بررسي و واكاوي است. به خصوص آنچه در جهان اسلام به عنوان علم الحيل شناخته شد و در اروپا با عصر ماشيني شدن به علم مكانيك شهرت يافت اهميت ويژه اي دارد. اين مقاله با رويكردي تحليلي و بر اساس مطالعات كتابخانه‌اي به دنبال پاسخ به اين پرسش اساسي است كه نقش دانشمندان مسلمان در شكل گيري علوم و فنون جديد در زمينه مكانيك چيست؟ براي پاسخ به اين پرسش به بررسي جريان انتقال علوم به اروپا طي قرون وسطي با تكيه بر ترجمه هاي صورت گرفته در زمينه علوم مكانيك از متون اسلامي مي پردازد.