چگونگي حضور نور طبيعي در معماري سنتي ايران، نمونه موردي خانه عامري ها كاشان

در معماري سنتي ايران ، نور طبيعي كه به عنوان تنها منبع روشنايي روز بوده ، به تأمين روشنايي محدود نشده و از نظري كيفيت بصري و زيبايي فضا نيز مورد توجه معماران بوده است . يكي از نمونه هاي خوب بازي نورپردازي طبيعي در معماري ايراني را مي توان در خانه هاي سنتي با فضاهاي متفاوت آن يافت . وجود بازشوهاي متنوع ديواري و سقفي در اين نوع معماري شاهد اين ادعاست . در اين مقاله ويژگي نورپردازي تعدادي از فضاهاي منتخب اين خانه كه از نظر شكل هندسي فضا ، وضعيت و موقعيت نورگير ، محل قرارگيري در مجموعه و كاربري فضا متفاوت هستند ، بررسي شده و رابطه بين تصميمات طراحانه معمار و كيفيت نورپردازي فضا معرفي مي گردد . نتايج حاصله حاكي از آن است كه در معماري مسكوني خانه هاي سنتي ايران ، نور روز در كليه تصميمات طراحي اعم از انتخاب فضاهاي پر و خالي ، تناسبات و ابعاد حياط ها و اتاق ها ، جهت گيري هر فضا نسبت به خورشيد ، ميزان ديد هر فضا به حياط و آسمان ، عمق هر فضا و شكل و موقعيت نورگير آن ، اهميت هر فضا از نظر دسترسي و كاربري و غيره نقش تعيين كننده اي داشته و يكي از مهم ترين اركان طراحي محسوب مي شده است راهكارهاي طراحانه به كار رفته در اين شيوه از معماري ، امروز هم مي تواند راهگشا و الهام بخش معماران معاصر باشد و امكان بهره مندي هر چه بيشتر از نعمات نورپردازي طبيعي درخانه و كاشانه مردم را فراهم كند .