كليدواژه :
مقرنس , مكان هاي مذهبي , بازار تاريخي , معماري , تبريز
چكيده فارسي :
مقرنس از الگوهاي اصيل وكهن در معماري ايران ست كه بعد از شناخت آن توسط معماران ايراني در دور ههاي مختلف به تكامل رسيده و به شكل هاي متفاوت اجرا شده است. الگوهاي متفاوت از مقرنس درگونه هاي مختلف معماري ايراني همچون امامزاده- مسجد و بازار قابل مشاهده است. هدف اين پژوهش پاسخ به اين سؤال است كه تحليل و بررسي بين الگوي مقرنس ها در مكان هاي مذهبي تبريز چگونه است؟ براي يافتن اين تفاوتها و تشابه ها هندسة مقرنس هاي به كار رفته در مكان هاي مختلف تبريز بررسي و تحليل شده است. به نظر ميرسد طرح هاي مقرنس در عين وجود شباهت هاي ظاهري داراي تفاوتهايي در الگوي طرح ها با توجّه به موقعيتّ قرارگيري در فضاهاي متفاوت هستند كه موجب ايجاد طر حهاي متفاوت شده است. اين تحقيق از نظر هدف، طرحي كاربردي است؛ و با روش توصيفي- تحليلي انجام شده است. اطلاعات لازم براي پژوهش از طريق مطالعات كتابخانها ي، پيمايش هاي ميداني( مشاهده) انجام شده است. چون تبريز براثر زلزله سال 1193 قمري تخريب شد و بيشتر بناهاي آن از جمله مجموعة بازار تاريخي تبريز در دورة قاجار ساخته شد، اين مطالعه ميتواند الگوي هندسي مقرنس سازي دورة قاجار تبريز را نشان دهد. نمونه هاي تحليل شده از بناهاي بازار مقام صاح بالامر، مسجد حجت الاسلام، سراي كچه چيلر و مسجد-مدرسه حاج صفرعلي و مسجد كوچك( بالا مسجد) و مسجدكبود هستند كه مقرنس دارند و بر مبناي معيارهاي شكلي، ايستايي، طرح و اجرايي تحليل شده اند. يافته هاي تحقيق حاكي از اين است كه مقرنس در بازار تاريخي تبريز به نسبت نوع كاربري در بناها، تفاو تهايي در نوع، شكل و مكان كاربرد دارد. مقرنس در بناهاي مذهبي در كانه پوش هاي محرابها و گوشه بندي گنبدخانه استفاده شده است. ولي در فضاهاي عمومي در مكان مشرف به ميانسرا و ايوانچه هاي طبقات فوقاني به كار رفته است. علاوه بر اين الگوي طرحها در بناهاي مذهبي پيچيده تر از بناهاي غيرمذهبي است.
چكيده لاتين :
Mogharnas is one of the original and iconic patterns in Iran is architecture, which has been evolved by various Iranian architects after being recognized by Iranian architects. Different patterns of Mogharnas are visible in various Iranian architecture such as Imamzadeh-Mosque and Market. The purpose of this research is to answer the question of how is the analysis of the pattern of the Moghvalis in religious places in Tabriz? To find these differences and similarities, the geometry of the Mogharnas used in different places of Tabriz has been analyzed and analyzed. The schemes of Mogharnas seems to have differences in design patterns, in spite of the positioning in different spaces, which have created a different way. The purpose of this research is applied in a descriptive-analytical way. Information necessary for research through library studies, field surveys (observation) has been carried out. Because Tabriz was destroyed by the earthquake of the year 1193, and most of its buildings, including the historical market of Tabriz during the Qajar period, can be used to illustrate the geometric pattern of the Quran periodization of Tabriz. Examples of analyzes of the buildings of the bazaars are: Siavol Balamir, Hojjatoleslam mosque, Keshe Chiller Mosque, and Haj Safar Ali mosque and high school mosque and mosque, which are Mogharnas, based on the criteria of form, static, design and implementation analysis. They are The findings of the research indicate that Moghadnar is used in the historical market of Tabriz in terms of the type of use in buildings, the differences in type, shape and location. Mogharnas has been used in religious buildings in the canopies of altar and gingival caverns. But in public spaces it is located in a place overlooking the middle and upper eaves. In addition, patterns of designs in religious buildings are more complex than secular buildings.
