نقش رويكرد توسعه حمل و نقل محور (TOD) در دستيابي به توسعه پايدار شهري

در بسياري از كشورهاي در حال توسعه جهان، همزمان با رشد شتابان اقتصادي و جمعيتي شهرها، مسائل زيادي مانند توسعه نامتناسب فضاهاي شهري، تراكم رو به گسترش كاربري­هاي گوناگون، افزايش سفرهاي درون­شهري، افزايش مالكيت خودروهاي شخصي و محدوديت زير ساخت­هاي حمل و نقل شهري به وجود آمده است. اين مسائل، مشكلات بزرگي را براي شهرهاي بزرگ ايجاد نموده است كه از آن جمله مي­توان به آلودگي هوا، آلودگي صوتي، افزايش ترافيك­هاي درون­شهري و افزايش مصرف سوخت اشاره نمود. در دو دهه اخير، توسعه پايدار به عنوان راه­حلي براي رفع مشكلات در شهرهاي بزرگ، مطرح شده است. بر اساس توسعه پايدار، شرايط زندگي و نحوه استفاده از منابع طبيعي به صورتي طراحي مي­شود كه هيچگونه آسيبي به نظام حياتي و محيط زيست وارد نشده و در عين حال، كليه نيازهاي انسان برطرف گردد. با دستيابي به توسعه پايدار مي­توان از بروز مشكلاتي همچون نابودي منابع طبيعي، تخريب سامانه­هاي زيست­محيطي، آلودگي هوا، تغييرات آب و هوايي و پايين آمدن كيفيت زندگي انسان­ها در حال و آينده جلوگيري كرد. در راستاي توسعه پايدار، دستيابي همزمان به اهداف زيست­محيطي، اجتماعي، حمل و نقلي و اقتصادي امكان ندارد. توسعه بخش حمل و نقل از اهدافي است كه در بلندمدت موجبات رشد اقتصادي را در كشورها به همراه دارد ولي اين هدف، پيامدهاي منفي زيست­محيطي داشته كه با اهداف زيست­محيطي توسعه پايدار، در تعارض خواهد بود.      به منظور دستيابي همزمان به اهداف فوق، بايستي سياست­هايي اتخاذ گردد كه همزمان با برآورده­كردن نيازهاي حمل و نقل جامعه، توانايي نسل­هاي آينده در تامين نيازهاي خود به مخاطره نيافتد. بدين منظور بايد از الگوهاي مطرح شده در نوشهرگرايي، كه كارآمدترين آن توسعه حمل و نقل محور است استفاده نمود. توسعه حمل و نقل محور (TOD) رويكردي است كه بر مبناي آن بين الگوي توسعه شهر و الگوي استقرار شبكه حمل و نقل عمومي، هماهنگي وجود دارد. توسعه حمل و نقل محور در واقع نوعي يكپارچگي عملكردي ميان كاربري زمين و حمل و نقل است كه در فاصله 4۰۰ تا ۸۰۰ متري از ايستگاه حمل و نقل ايجاد مي­شود و پياده­روي و دوچرخه­سواري را تشويق مي­كند. در پايان اين پژوهش به عنوان نتيجه­گيري، ارتباط بين كاربري زمين و حمل و نقل و تاثير مستقيم آن بر مصرف بنزين، تاثير كاربري زمين بر روي مالكيت خودرو و حجم سفرها و در نهايت تفاوت هزينه ساليانه در مناطق شهري حمل و نقل محور و مناطق حومه شهر آورده شده است.