تحليل توزيع فضايي مكان هاي فراغتي و ورزشي با رويكرد عدالت فضايي (مطالعه موردي: شهر مراغه)

Spatial distribution analysis of leisure and sports venues with spatial justice approach (Case study: Maragheh city)

مقدمه: هدف از اجراي اين تحقيق تحليل توزيع فضايي مكان هاي فراغتي و ورزشي با رويكرد عدالت فضايي در شهرستان مراغه بود. روش شناسي: با توجه به ماهيت موضوع و اهداف پژوهش، نوع تحقيق، كاربردي؛ و روش تحقيق مبتني بر روش توصيفي- تحليلي است. جمع آوري داده ها، به شيوه اسنادي و كتابخانه اي با استفاده از آمارنامه استان اذربايجان شرقي (1390) و طرح جامع شهر مراغه و همچنين كنترل و به روز كردن اين داده ها از طريق بازديد ميداني صورت گرفته است. جامعه آماري پژوهش شامل محلات شهر مراغه مي باشد. شاخص هاي مورد استفاده، سه شاخصِ سرانه فرهنگي، سرانه ورزشي، سرانه پارك و سرانه فضاي سبز در سطح محلات شهر مراغه است. در تحليل داده ها ابتدا با استفاده از مدل AHP وزن شاخص ها برآورد گرديد، سپس با بي مقياس سازي شاخص ها و بهره گيري از مدل هاي WASPAS (تكنيك ارزيابي توليد وزني تجمعي) و VIKOR (راه حل سازشي و بهينه سازي چند معياري) چگونگي توزيع مراكز تفريحي در محلات شهر مراغه محاسبه شده اند. در نهايت به تحليل فضايي آنها در GIS پرداخته شده است. نتايج: نتايج پژوهش نشان مي دهد كه محلات شهر مراغه به صورت متعادل از امكانات تفريحي و فراغتي بهره مند نبوده، همچنين حدود 92/26 درصد از محلات در شرايط متعادل و 54/11 درصد از محلات نيمه متعادل و 54/61 درصد باقي مانده در شرايط نامتعادل بهره مندي از امكانات به سر مي برند. نتيجه‌گيري: نتيجه گيري كلي اينكه افزايش شاخص هاي فراغتي در سطح محلات شهر مراغه و رساندن اين خدمات به حد متعادل ضروري به نظر مي رسد. بنابراين پيشنهاد زير مي شود: 1- مكان يابي، توزيع و تخصيص بودجه براي امكانات فراغت شهري، بايد براساس سطح نيازمندي حال و آينده ي ساكنان شهر. 2- بهره گيري از سامانه هاي نوين اطلاعاتي و مديريتي مانند سامانه اطلاعات جغرافيايي به منظور مديريت مطلوب تر شهر و آگاهي از ميزان كمبودها و نيازها. 3- گسترش فضاها و امكانات متناسب با تراكم جمعيتي محلات. 4- تلاش در جهت انطباق برنامه ريزي بخشي با نظام برنامه ريزي فضايي. 5- مكان يابي و احداث مجموعه هاي ورزشي متعلق به سازمان شهرداري جهت رفع نيازهاي زيرمنطقه اي و منطقه اي.