بررسي جايگاه احسان در آرمان‌شهر اسلامي

واژه «احسان» و «محسنين» در قرآن كريم به‌صورت فراوان به‌كاررفته است، تا حدّي كه از مشتقات ريشه اصلي اين واژه (ح ـ س ـ ن) جمعاً 194 كلمه در قالب 28 شكل مختلف، به‌كاررفته است. راغب اصفهاني در مفردات مىگويد: احسان چيزى برتر از عدالت است زيرا عدالت اين است كه انسان آنچه بر عهده اوست بدهد و آنچه متعلق به او است بگيرد. ولى احسان اين است كه انسان پيش ازآنچه وظيفه او است؛ انجام دهد و كمتر ازآنچه حق او است بگيرد. لذا احسان و نيكوكارى به‌طور مطلق در اين دنيا در گفتار، در عمل، در طرز انديشه و تفكر نسبت به دوستان و نسبت به بيگانگان نتيجه‌اش برخوردارى از پاداش عظيم در هر دو جهان است كه نيكى جز نتيجه نيك نخواهد داشت. در اين پژوهش به بررسي احسان و نيكوكاري در منابع ديني و جايگاه آن در آرمان‌شهر اسلامي پرداخته مي‌شود. روش تحقيق توصيفي- تحليلي و شيوه گردآوري اطلاعات كتابخانه‌اي است. اين پژوهش در پي پاسخ به سؤالات ذيل است: الف) احسان و نيكوكاري در منابع ديني چگونه تبيين شده است؟ ب) جايگاه احسان و نيكوكاري در آرمان‌شهر اسلامي چگونه است؟ نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه به‌طوركلي احسان و نيكوكاري در جامعه، يكي از اصول موردتوجه همه شريعت‌ها و سنت‌ها به‌ويژه اسلام، در طول تاريخ بوده است. از ديدگاه اسلام، احسان در جامعه به دليل اين‌كه زمينه‌هاي نابودي جامعه را از بين مي‏برد و بستري مناسب براي حيات جامعه فراهم مي‌كند‌، از اهميت ويژه‏اي برخوردار است.