بررسي فرايند تشكيل مؤسسات خيريه بيمارستاني: يك مطالعه كيفي

طرح مسئله: خيريه‌ها و سازمان‌هاي مردم‌نهاد حوزه سلامت ازجمله منابع مهمي هستند كه نظام سلامت را در ارائه خدمات بهتر ياري مي‌رسانند. اين سازمان‌ها كه ماهيتي غيردولتي، غيرانتفاعي و غيرسياسي دارند سهم بسزايي در افزايش مشاركت اجتماعي و انسجام اجتماعي داشته و بستر مناسبي را براي اقدامات پيشگيرانه سلامت و مراقبت‌هاي اجتماع‌محور مهيا مي‌سازند. ازجمله اين موارد خيريه‌هاي بيمارستاني هستند كه وزارت بهداشت، دانشگاه‌هاي علوم پزشكي و بيمارستان‌ها را مقيد به تشكيل آن كرده است. هدف اين پژوهش بررسي مشكلات تشكيل خيريه‌هاي بيمارستاني است. روش: مطالعه حاضر يك مطالعه كيفي به روش تحليل محتوا بود. بدين منظور 17 مصاحبه نيمه ساختاريافته با افرادي كه در بيمارستان‌هاي سراسر كشور مسئول تشكيل خيريه‌هاي بيمارستاني بودند، انجام شد. نمونه‌گيري به‌صورت هدفمند و تا اشباع داده‌ها ادامه يافت. تحليل داده‌ها هم‌زمان با جمع‌آوري داده‌ها و به روش آناليز محتواي كيفي انجام گرديد. يافته‌ها: تحليل داده‌ها منجر به استخراج درون‌مايه‌هاي زير شد كه تجارب افراد مسئول را از تشكيل خيريه‌هاي بيمارستاني نشان مي‌داد. اين مشكلات شامل عدم همكاري خيرين در فرايند اداري ثبت و تشكيل خيريه بيمارستاني، فرايند اداري پيچيده و بوروكراتيك ثبت و تشكيل خيريه بيمارستاني، عدم همكاري كادر بيمارستان براي تشكيل هيئت مؤسس، تداخل با وظايف مددكار اجتماعي در بيمارستان و عدم توجه به ابعاد غيرمالي نقش خيريه‌ها و تشديد رويكردهاي سنتي در تأمين نياز گروه‌هاي هدف بوده است. بحث و نتيجه: براي برون‌رفت سمن‌هاي حوزه سلامت از مشكلات فعلي و پيش رو نياز به بازنگري نقش وزارت بهداشت در ساماندهي سازمان‌هاي مردم‌نهاد و خيريه‌ها، اجتناب از دخالت مستقيم در تشكيل و مديريت آن‌ها، ايجاد بستر براي هدايت فعاليت‌هاي مالي و غيرمالي به سمت حوزه بهداشت و پيشگيري و نيز توسعه مدل‌هاي توانمندسازي گروه هدف در ارائه خدمت اين سازمان‌ها است.