بررسي مولفه هاي مؤثر خلقيات و فرهنگ ايرانيان بر شكل‌گيري خير جمعي

آرمانشهري كه در آن فاصله هاي اقتصادي و اجتماعي افراد به حداقل مي رسد و برقراري قسط و عدالت مهم‌ترين شاخصه آن است، كرامت انسان‌ها حفظ مي‌شود و نوع‌دوستي و همكاري در آن شكل گرفته است، ميسر نخواهد شد مگر با اراده و عمل جمعي. ساختن يك جامعه بهتر در اميد اجتماعي ايرانيان تبلور يافته اما محدوديت‌هاي فرهنگي مانع از رشد و هدايت آن به سمت اراده و عمل مي‌گردد. برتري نفع شخصي بر جمعي، ضعف فرهنگ كار گروهي و سطح نامطلوب اعتماد اجتماعي، انتظار انجام همه كارها از حكومت و رابطه عمودي قدرت از اين دست مؤلفه‌هاي فرهنگي هستند كه هم‌داستان شدن جمعيت‌ها براي انجام امور خير و برخورد مسئولانه در ارتباط با آسيب‌هاي اجتماعي را به‌طورجدي به مخاطره مي‌اندازند. از سويي خلقياتي چون عاطفي بودن، مهرباني، همدلي، احسان و صدقه دادن به نيازمندان، امكان‌هايي را براي گشايش و تقويت ظهور امر خير جمعي فراهم مي‌آورد. تأثيرات مؤلفه‌هايي از فرهنگ ديني بر فرهنگ عامه چون تكافل اجتماعي و وقف نيز نقاط قوت و امكان‌هايي است كه تقويت آن در فرهنگ عامه مي‌تواند در گسترش نيكوكاري و خير جمعي مؤثر باشد. بر اين اساس در اين نوشتار سعي خواهد شد تا با رويكرد تاريخي و بر اساس مطالعه اسنادي به بررسي آراء ايرانشناسان و محققين فرهنگ عامه ايراني پرداخته و به يك جمع‌بندي در ارتباط با مؤلفه‌هايي از فرهنگ ايراني كه مقوي يا مضعف شكل‌گيري نيكوكاري جمعي‌اند پرداخته و امكان و محدوديت‌هاي آن را بررسي نمايد.