شعر شيركو بي‌كس در جاذبة دغدغه‌هاي فمينيستي معنا و لفظ

سخن گفتن از ادبيّات كردي قطعاً با احضار نام شيركو بي كس همراه خواهد بود؛ شاعري كه در حدود پنجاه سال فعّاليت ادبي با شعر خويش و در شعر خويش زيسته است و به نحوي شعرش را آينه اي ساخته است تا بي آنكه به ورطة شعارگويي در افتد، تصوير صريح تعهّد را در خود بازتاب دهد. پر بيراه نيست كه از وي به امپراطور شعر نام برده اند و وي را با ناظم حكمت، پابلو نرودا، لوركا، ادنيس و محمود درويش سنجيده اند. در شعر شيركو بي كس طيفي از خصايص را مي توان نشان داد كه امضاي شاعر را پاي خود دارد. از جمله، گره خوردگي شعر و داستان و سخن گفتن از زاويه ديد شخصيّت هاي غير متعارف در شعر وي حضوري پررنگ دارد. چكامة بلند «گردنبند» از اين دست شعرهاي وي است كه در آن شاعر با گذاشتن روايت شعرش بر عهدة يك گردنبند، بخشي از دغدغه هاي اجتماعي و انساني اش را پيرامون جنس ديگر (يا جنس دوم به تعبير سيمون دوبوار) به تصوير كشيده است. اين شعر، هم از جهت معنا و هم از جهت لفظ، از چشم انداز نظريّه هاي فمينيستي قابل ارزيابي است. شيركو نه تنها محتواي شعرش را از آمال و آرزوهاي برآوردشده يا ناكامي هاي زنان انباشته است، بلكه با به خدمت گرفتن زبان زنانه و استفاده از واژه هاي نشان داري كه از منظر نشانه شناسي دلالت هاي چندگانه اي را در بردارد، به توفيقي ارجمند در غناي فرم و همخواني اجزاي پيكرة شعري اش با يكديگر نائل آمده است. جستار پيش رو بر بنياد نقد نظريه مدار و به شيوة تحليل متن، در صدد آن است كه با تمركز بر چكامة بلند «گردنبند» ظرافت هاي فرم را در آن نشان دهد و فمينيسم را در حوزة محتواي جامعه شناسيك و حوزة زنانگي زبان آن واكاوي كند.