ﻧﻘﺶ ﺟﻠﺒﮏﻫﺎي درﯾﺎﯾﯽ در ﺣﻔﺎﻇﺖ ﮔﯿﺎﻫﺎن و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﺸﺎورزي ﭘﺎﯾﺪار

اﮔﺮ ﭼﻪ ﻣﻮاد ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻧﻘﺶ اﺳﺎﺳﯽ در ﺳﺮﮐﻮب ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎي ﮔﯿﺎﻫﯽ و ﺣﻔﻆ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺤﺼﻮﻻت داﺷﺘﻪ وﻟﯽ اﺛﺮات ﻣﻀﺮ روي اﻧﺴﺎن و ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ دارﻧﺪ. ﺗﺠﺎرت ﺟﻬﺎﻧﯽ آﻓﺖ ﮐﺶ ﻫﺎ در ﺳﺎل 2005 ﺑﺎﻟﻎ ﺑﺮ 31 ﻣﯿﻠﯿﺎرد دﻻر ﺑﻮده اﺳﺖ .(1) آﻓﺖ ﮐﺶ ﻫﺎي ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﭘﺎﯾﺪاري در top soil و آﺑﺸﻮﯾﯽ در آﺑﻬﺎي زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ، اﺛﺮات ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ﺑﺮ ﻣﻮﺟﻮدات ﻏﯿﺮ ﻫﺪف ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﮔﺬارد. از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ، ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻫﻤﺰﯾﺴﺘﯽ ﺑﺎ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ در دوزﻫﺎي ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺗﺮ، ﺑﺮ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ آﺳﯿﺐ ﮐﻤﺘﺮي دارﻧﺪ .(2) ﺟﻠﺒﮑﻬﺎي درﯾﺎﯾﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﺟﻮاﻣﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺮﻣﺰ، ﻗﻬﻮه اي و ﺳﺒﺰ، اﻣﺮوزه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﺒﻊ ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮏ ﻋﺎﻟﯽ ﻃﺒﯿﻌﯽ در اﺑﻌﺎد ﻣﺨﺘﻠﻒ زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎي ﮐﺸﺎورزي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و داراي ﮐﺎرﺑﺮد ﻋﺎﻟﯽ در ﺑﻬﺒﻮد ﺧﻮاص ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ و ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺧﺎك ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ، ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ آﻣﺎر در ﻣﻮرد ﺟﻠﺒﮑﻬﺎي درﯾﺎﯾﯽ وﻣﺸﺘﻘﺎت آن ﺑﺮ ﮐﺎرﺑﺮد داروﯾﯽ آﻧﻬﺎ ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺷﺪه اﺳﺖ، اﻣﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺎﻟﻘﻮه از آﻧﻬﺎ در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار ﮐﺸﺎورزي ﻫﻨﻮز ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ اﺳﺖ. ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺧﺎص ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺑﯿﻮﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺟﻠﺒﮑﻬﺎي درﯾﺎﯾﯽ، ﺳﺒﺐ اﺳﺘﺨﺮاج ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﻌﺪﻧﯽ، ﺣﺸﺮه ﮐﺶ ﻫﺎ، ﮐﻮد ﻫﺎي ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ، ﻓﻌﺎل ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي زﯾﺴﺘﯽ و ﺗﻬﻮﯾﻪ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﺧﺎك، از ﺟﻠﺒﮏ ﻫﺎ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻃﻮر ﺟﺪي ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﭘﻠﯽ ﺳﺎﮐﺎرﯾﺪ اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه از ﻣﺎﮐﺮوﺟﻠﺒﮑﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮐﻼﺗﻪ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﯾﻮن ﻓﻠﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد. آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺳﭙﺮي ﺑﺮگ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ رﺷﺪ ﮔﯿﺎه در اﻧﺠﻤﺎد، ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ و زﯾﺴﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﻧﻤﮑﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻠﺤﺎظ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﺎرچ ﻫﺎ، ﺑﺎﮐﺘﺮي ﻫﺎ و وﯾﺮوس ﻫﺎ ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﯿﺖ اﻧﺪ. اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎ ﮐﻨﺘﺮل زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ، ﻣﺰاﯾﺎي زﯾﺎدي را ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن ﻣﯽ آورد و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺑﺰار ﻣﻔﯿﺪ، در ﺑﻬﺒﻮد روش ﻫﺎي ﮐﺸﺖ در زﯾﺴﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﻣﺘﻨﻮع ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. ﺟﻠﺒﮑﻬﺎي درﯾﺎﯾﯽ ﺑﻌﻨﻮان اﺑﺰارﻫﺎي دوﺳﺘﺪار ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﯿﮏ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ .(3)