ﺗﺮﮐﯿﺐ و ﺗﻨﻮع ﮔﻮﻧﻪاي در ﺳﺪ ﭼﻨﺪ ﻣﻨﻈﻮره ﺷﻬﯿﺪرﺟﺎﯾﯽ (ﺳﺎري-ﻣﺎزﻧﺪران)

ﺷﮑﻮﻓﺎﯾﯽ ﺟﻠﺒﮑﯽ ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺸﮑﻼت ﺷﺎﯾﻊ درﻣﻨﺎﺑﻊ آﺑﯽ ﺑﺨﺼﻮص در ﺳـﺪﻫﺎ اﺳـﺖ. ﺷـﮑﻮﻓﺎﯾﯽ ﺟﻠﺒﮑـﯽ ﻣﻮﺟـﺐ زاﯾﻞ ﺷﺪن ﮐﯿﻔﯿﺖ آب ﻣﯽﮔﺮدد. ﮐﺎﻫﺶ اﮐﺴﯿﮋن، ﺑﯿﻤﺎري و ﻣﺮگ در ﻣﻮﺟﻮدات زﻧﺪه ﺑﺪﻟﯿﻞ ﺑﯿﻮﺗﻮﮐﺴﯿﻦ ﺣﺎﺻﻞ از ﺟﻠﺒﮏ از ﺟﻤﻠﻪ ﻋﻮارض ﺷﮑﻮﻓﺎﯾﯽ اﺳﺖ. ﺳﺪ ﻣﺨﺰﻧﯽ ﺷﻬﯿﺪ رﺟﺎﯾﯽ ﺑﺮ رودﺧﺎﻧﻪ ي ﺗﺠﻦ (ﺣﻮﺿﻪ آﺑﺮﯾﺰ درﯾﺎي ﺧﺰر) اﺣﺪاث ﮔﺮدﯾـﺪه اﺳﺖ واﺿﺢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻔﻊ اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺟﻠﺒﮑﯽ در ﺳﺪ ﭼﻨﺪ ﻣﻨﻈﻮره ﺷﻬﯿﺪرﺟﺎﯾﯽ زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ (ﻧﻈﯿـﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿـﺖ ﻫﺎي ﮔﺮدﺷﮕﺮي، داﻣﺪاري ﻣﺤﻠﯽ، ﺑﻬﺪاﺷﺖ و ﺳﻼﻣﺖ ﺟﻮاﻣﻊ اﻧﺴﺎﻧﯽ و ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت ﺗﺼﻔﯿﻪ آب) را در ﺑـﺮ ﻣـﯽ ﮔﯿـﺮد. ﺑﻨـﺎ ﺑـﻪ اﻫﻤﯿﺖ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺟﻠﺒﮑﯽ در آب ﭘﺸﺖ ﺳﺪ، ﻫﺪف ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺳﺎﺧﺘﺎري ﻣﯿﮑﺮوﺟﻠﺒﮏ در درﯾﺎﭼﻪ ﭘﺸـﺖ ﺳﺪ ﺷﻬﯿﺪ رﺟﺎﯾﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري در درﯾﺎﭼﻪ ﭘﺸﺖ ﺳﺪ ﺷﻬﯿﺪ رﺟﺎﯾﯽ در ﺳﺎل 1391 اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. ﻃﺒﻖ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻـﻠﻪ، 107 ﮔﻮﻧﻪ ﻓﯿﺘﻮﭘﻼﻧﮑﺘﻮن در ﺳﻪ ﺷﺎﺧﻪ ﻋﻤﺪه ﮐﻠﺮوﻓﯿﺘﺎ، ﺑﺎﺳﯿﻼرﯾﻮﻓﯿﺘﺎ و ﭘﯿﺮوﻓﯿﺘﺎ و ﻧﯿﺰ 5 ﺷﺎﺧﻪ دﯾﮕﺮ(ﯾﻮﮔﻠﻨﻮﻓﯿﺘـﺎ، ﮐﺮﯾﺰوﻓﯿﺘـﺎ، زاﻧﺘﻮﻓﯿﺘﺎ وﮐﺮﯾﭙﺘﻮﻓﯿﺘﺎ) ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪﻧﺪ. ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﻌﺪاد ﮔﻮﻧﻪ در ﻣﺎه ﮔﺮم ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم زﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺳﺎﻋﺎت روﺷﻨﺎﯾﯽ ﺛﺒﺖ ﺷـﺪ.در ﻣﯿــﺎن ﺟــﻨﺲ ﻫــﺎي ﻓﯿﺘﻮﭘﻼﻧﮑﺘــﻮن ﺷﻨﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺷــﺪه در ﺳــﺪ ﺷــﻬﯿﺪ رﺟــﺎﯾﯽ Fragilaria) ،Cymbella ، Melosira ،(Cyclotella meneghiniana، Ceratium) ،(Peridinium، ( Goniaulax polyedra) ﺑﺘﺮﺗﯿـﺐ داراي ﭘﺘﺎﻧﺴـﯿﻞ (اﻧﺴﺪاد ﻓﯿﻠﺘﺮﻫﺎ در واﺣﺪ ﻫﺎي ﺗﺼﻔﯿﻪ آب، ﺗﻐﯿﯿﺮرﻧﮓ و ﺑﻮي آب) (ﺑﻮ و ﻃﻌﻢ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب آب) و (اﻓـﺰاﯾﺶ ﺳـﻄﺢ ﺗﺮوﻓﯿﮑـﯽ آب) ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ. ﻟﺬا در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﯿﻔﯿﺖ آب ( ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ي ﻓﯿﺘﻮﭘﻼﻧﮑﺘﻮن) ﺑﺨﺼﻮص در ﻣﻮارد ﺗـﺎﻣﯿﻦ آب ﺷـﺮب ﻣﯿـﺰان ﺣﻀـﻮر ﮐﻤﯽ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ ﺟﻠﺒﮑﯽ داراي اﻫﻤﯿﺖ اﺳﺖ. ﻟﺬا ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺲ از ﺷﻨﺎﺧﺖ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎ، ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺴﺎﻋﺪ ﺑﺮاي رﺷـﺪ و اﻓـﺰاﯾﺶ ﺗﺮاﮐﻢ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﺨﺼﻮص ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻏﺎﻟـﺐ، ﻣـﺪﯾﺮﯾﺖ ﺻـﺤﯿﺢ ﺑـﺮاي ﺣﻔـﻆ ﺗـﻮازن در ﺗـﺮاﮐﻢ ﺑـﯿﻦ ﮔﻮﻧـﻪ ﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﻓﯿﺘﻮﭘﻼﻧﮑﺘﻮن ﻓﺮاﻫﻢ ﮔﺮدد.