بررسي اثر بازدارندگي دو گونه Trichoderma روي رشد برخي گونه‏هاي مهم فوزاريوم در شرايط آزمايشگاهي

گونه‏هاي جنس فوزاريوم از مخرب‎ترين عوامل بيماريزاي گياهي به شمار مي‏روند. استفاده از سموم شيميايي به عنوان روش متداول در مديريت بيماري هاي گياهي اثرات جانبي متعددي را در پي داشته است. بنابراين، استفاده از استراتژي هاي كنترل زيستي جهت مديريت صحيح چنين عوامل مخربي ضروري مي باشد. در اين پژوهش، اثر بازدارندگي از رشد قارچ هاي Trichoderma harzianum و T. viride روي شش گونه فوزاريوم شامل Fusarium oxysporum fsp. lycopersici (عامل پژمردگي گوجه‏فرنگي)، F. oxysporum fsp. lentis (عامل پژمردگي عدس)،F. graminearum UM89 ، F. graminearum UM29 (عامل سوختگي سنبله گندم)، F. verticillioides (عامل پوسيدگي بلال ذرت) و F. brasilicum (عامل سوختگي سنبله جو) در شرايط آزمايشگاهي مورد بررسي قرار گرفت. آزمايش‏ها به دو روش كشت متقابل قارچ هاي آنتاگونيست و بيمارگر و تاثير مواد فرار عوامل آنتاگونيست در رشد ميسليومي قارچ‏هاي بيمارگر روي محيط‏كشت PDA، در شرايط آزمايشگاهي با سه تكرار انجام گرفت و قطر پرگنه‏ها به صورت يك روز در ميان اندازه‏گيري شد. نتايج نشان داد كه هر دو گونه قارچ آنتاگونيست در رقابت تغذيه‏اي موفق‏تر از قارچ‏هاي بيمارگر بوده و قادر به ممانعت از رشد ميسيليومي قارچ‎هاي بيمارگر هستند. در آزمايش كشت متقابل، بيشترين درصد بازدارندگي از رشد در تيمار T. viride/F. brasilicum (78/64 %) و كمترين آن در تيمار T. harzianum/F. oxysporum (52/36 %) مشاهده گرديد. در تيمارهاي مربوط به توليد مواد فرار، نتايج متفاوتي حاصل شد، به طوريكه بيشترين و كمترين مقدار ممانعت از رشد به ترتيب در تيمار T. viride/F. graminearumUM89 (7/49 %) و T. harzianum/F. verticillioides (1/13 %) مشاهده گرديد. نتايج اين بررسي نشان مي‏دهد كه برهمكنش گونه‏هاي مختلف تريكودرما با گونه‏هاي مختلف جنس فوزاريوم داراي اثرات متفاوتي است، بنابراين بررسي‏هاي اوليه قبل از استفاده تجاري از گونه‏هاي تريكودرما در برنامه‏هاي مديريت تلفيقي بيماري‏هاي گياهي ضروري به نظر مي رسد.