مروري بر ويرايش ژنوم گياهي با واسطه CRISPR

ويرايش ژنوم با نوكلئازهاي مهندسي شده(GEEN) تكنيكي در مهندسي ژنتيك است كه با استفاده از آن ژنوم تمام گونه‌ها به راحتي قابل تغيير است. اكثر روش‌هاي مهندسي ژنوم، از طريق عمل مشترك يك نوكلئاز و يك DNA خارجي تغييرات مورد نظر را در ژنوم موجودات ايجاد مي كنند. بطوريكه يك نوكلئازهاي قابل هدايت مصنوعي يك برش دو رشته‌اي (Double Stranded DNA Breaks =DSB) در مكان‌هاي خاصي از ژنوم ايجاد مي‌كند و به دنبال آن سلول توسط فرايندهاي طبيعي از جمله ترميم هدايت شده هومولوگ(Homology-directed Repair =HR) و اتصال انتهايي غير هومولوگ(NonHomologous End Joining =NHEJ) و با استفاده از DNA خارجي به عنوان الگو، برش ايجاد شده را ترميم مي‌كند. مگانوكلئازها، نوكلئارهاي انگشت روي (Zinc Finger Nucleases =ZFN)، نوكلئازهاي افكتور شبه فعال كننده رونويسي(Transcription Activator-Like Effector Nuclease =TALEN) و نوكلئازهاي مرتبط با تكرارهاي پاليندرومي فاصله‌دار خوشه‌اي منظم /Cas9= (Clustered Regularly Interspaced Short Palindromic Repeat CRISPR associated9) از مهمترين ابزارهاي ويرايش ژنوم هستند. از اين بين، CRISPR-Cas9 به دليل دقت زياد و اختصاصيت آن برپايه RNA بيشتر مورد توجه قرار گرفته است. در اين بررسي، ما در مورد پيشرفت‌هاي اخير در مكانيسم، تئوري و كاربردهاي تكنولوژي CRISPR-Cas9 بويژه در گياهان بحث مي‌كنيم.