خواستگاه و زمينه‌هاي پيدايش فتنه از منظر اميرالمؤمنين عليه السلام

شكل‌گيري فتنه اصلي‌ترين تهديد براي كيان نظام اسلامي مي‌باشد؛ از اين رو پيشگيري از وقوع آن با دانستن عوامل بوجود آورنده‌اش همواره به عنوان يك دغدغه از جانب دلسوزان جامعه ديني مطرح بوده و هست. از آنجا كه دوران حيات اميرالمؤمنين همراه با انواع فتنه‌ها بوده لذا شناساندن اسباب فتنه‌آفرين و تحليل عوامل فتنه‌ساز در بيان ايشان مي‌بايست مورد مداقه قرار گرفته شود. از اين رو در اين نوشتار با بهره‌مندي از كلمات اميرالمؤمنين به روش توصيفي و تحليلي، خواستگاه و زمينه‌هاي شكل‌گيري و گسترش فتنه، معرفي شده است. اين اسباب به دو دسته عوامل فردي زمينه‌ساز فتنه، كه شامل عواملي چون پيروي از هواي نفس، ضعف بنيه ايمان، دوري از خط ولايت و عدم قدرت تفكيك حق از باطل و ديگري عوامل اجتماعي چون بدعت گذاري در آموزه‌هاي دين، ايجاد تفرقه و دامن زدن به اختلافات، خلل در رابطه مردم و حاكمان و شايع پراكني و انتشار اخبار دروغ؛ تقسيم گرديده است. بي ترديد با توجه به مشابهت حوادث در دوران‌هاي مختلف، شناختن اين زمينه‌ها در پيشگيري از وقوع فتنه‌ها تأثير به سزايي دارد.