الهه اشي، الهه زايش، باروري و بركت در فرهنگ ايران باستان (مطالعه نقش مايه مفرغ هاي لرستان مرتبط به اين الهه)

مهمترين وسيله ارزيابي الهه ها، بررسي داده هاي فرهنگي و باستان شناختي و متون تاريخي بجا مانده از ادوار گذشته است. پژوهش حاضر، مربوط به رازگشايي تصوير الهه اشي منقوش بر روي سرسنجاق هاي برنزي محوطه سرخ دَم لرستان مي باشد كه گاهي به صورت برهنه، در حال زايمان و گاهي به شكل تمام رخ، فقط چهره صورت او يعني ابروها، چشم هاي او به تصوير كشيده شده است. در اين مقاله به نقش بانوي اشي روي سرسنجاق هاي برنزي لرستان كه در ايران باستان مورد پرستش قرار مي گرفته پرداخته مي شود. با توجه به تحقيقات صورت گرفته بر روي اين نقوش، مشخص شده كه علاوه بر بانوي در حال زايمان نقوش ديگري كه همراه او هستند، از جمله نقش ماهي، انار و حيواناتي چون قوچ و... نيز نشانه و نماد الهه اشي مي باشند. بنابراين با توجه به زمان ساخت اين سرسنجاق ها كه متعلق به عصر آهن مياني و پاياني ( 1200- 800 ق.م) هستند و همچنين بدست آمدن آنها در معبد سرخ دَم كوهدشت، مي توان گفت كه اين اشياء توسط زائران به معبد ايزد بانو اشي اهدا گرديده اند.در متون زرتشتي علي الخصوص در يشت ها به طور كامل نسبت به آن سخن به ميان آمده و مي توان گفت كه الهه اشي در باورهاي مذهبي ايرانيان باستان جايگاه ويژه اي داشته است.