شماره ركورد كنفرانس :
4843
عنوان مقاله :
نقش مسيونرهاي آمريكايي در نوسازي نظام آموزشي ايران
پديدآورندگان :
بيگدلو رضا bigdelor@gmail.com استاديار تاريخ پژوهشگاه علوم انتظامي و مطالعات اجتماعي , مرسلي ثريا اداره كل آموزش و پرورش تهران، دبير علوم اجتماعي
كليدواژه :
ايالاتمتحده آمريكا , مسيونرها , نوسازي , نظام آموزشي , ايران.
عنوان كنفرانس :
چهارمين همايش ملي آموزش تاريخ در مدارس
چكيده فارسي :
بزرگترين ميراث آمريكا در مشرقزمين از جمله ايران تا جنگ جهاني دوم، از آنِ مبلغان و معلمان آن كشور بوده است. ميسيونرها اولين سربازان ديپلماسي عمومي بودند، كه فرهنگ و آموزش هاي آمريكايي را در خارج از مرزهاي آمريكا اشاعه -دادند. اولين گروه از مبلغان پروتستان، از طرف انجمن آمريكايي كليساي پرسبيتري در آخرين سال هاي سلطنت فتحعلي شاه-قاجار در 1829/1245ق، وارد اروميه شدند. اين هيأت، فعاليتهاي خود را در اروميه در قالب فعاليتهاي تبليغي، آموزشي و خدمات پزشكي آغاز كرد و سپس اين فعاليتها را در شهرهاي عمده ايران چون تهران، تبريز، رشت، كرمانشاه و مشهد داير و گسترش داد. فعاليتهاي آموزشي قسمتي مهم از فعاليتهاي هيأت مبلغان آمريكايي بود. فقدان سيستم آموزشي كارآمد، كه نيازهاي مردم را در اين زمينه ها برآورده سازد و آنها را با دانش هاي روز آشنا سازد، زمينۀ مناسبي را براي فعاليت ميسيونرها در ايران و ديگر كشورهاي جهان سوم فراهم كرده بود. ميسيونرهاي آمريكايي با هوشياري، آموزش هاي خود را از ميسيونرهاي اروپايي متمايز كرده و آنها را با آموزش هاي عملي در باب پزشكي، بهداشتي و حِرَف همراه كردند. مدرسههاي هيأتهاي تبليغي را بايد اولين مدارس ايران به سبك جديد برشمرد. در 1255ق، محمدشاه قاجار با صدور فرماني ضمن تأييد و حمايت از ميسيون آمريكايي، به پركينز اجازۀ تأسيس مدارس را نيز صادر كرد. از اين زمان، مدرسههاي متعددي با سبك نوين در ايران توسط اين مبلغان تأسيس شد و تأثيري مهم بر تربيت نخبگان بعدي ايراني داشت. هوارد باسكرويل، معلم جوان مدرسه مبلغين آمريكايي memorial school، كه به گفته كسروي، تنها مدرسهاي بود كه زبان انگليسي و دانشهاي اروپايي را در تبريز آموزش ميداد و با پيوستن به مشروطهخواهان و از دست دادن جانش در اين راه، تأثير مثبتي بر ذهن ايرانيان باقي گذاشت. كالج تهران نيز يك مدرسۀ مذهبي بود كه توسط ساموئل جردن در راستاي فعاليت-هاي تبليغي پايه گذاري شده بود. اين كالج نقشي عمده در ارائه آموزش به سبك غربي براي دانشجويان ايراني داشت و محل آموزش و تربيت مهم ترين شخصيت هاي علمي، فرهنگي و سياسي ايران در دورۀ پهلوي بوده است. اين مقاله با روش تحليل تاريخي و اتكا بر منابع و اسناد باقيمانده، برآن است كه تأثير اين مدارس را بر نوسازي نظام آموزشي در ايران بررسي نمايد.