آناليز رخساره ها و محيط رسوبي نهشته هاي كرتاسه در شمال راور، شمال غرب كرمان

نهشته هاي كرتاسه در شمال راور واقع در شمال غرب كرمان از گسترش نسبتاً خوبي برخوردار هستند و محدوده وسيعي در شمال راور را به خود اختصاص داده اند. از ديدگاه پهنه بندي رسوبي-ساختاري ايران، محدوده مورد مطالعه در جنوب شرقي بلوك طبس قرار دارد و نهشته هاي كرتاسه در آن بي نام درنظر گرفته شده اند. اين نهشته ها در شمال راور در توالي هايي به ضخامت 70 تا 500 متر و به صورت ارتفاع ساز مشاهده شده و با مرزي تدريجي بر روي رسوبات سيليسي آواري قرمز رنگ سازند بيدو به سن ژوراسيك بالايي قرار گرفته اند. مرز بالايي نهشته هاي كرتاسه راور عمدتاً به صورت فرسايشي بوده و به قله ارتفاعات ختم مي شود. مطالعات چينه سنگي نشان مي دهد كه نهشته هاي كرتاسه اين ناحيه اغلب از سنگ آهك هاي متوسط تا نازك لايه تشكيل شده كه به طور متناوب با مارن و بعضاً شيل قرار گرفته اند. در برخي از برش ها (براي مثال، برش ماركش و برش هاي شمال شرق راور)، لايه هاي تبخيري نيز در قاعده توالي كرتاسه مشاهده مي شود (در حدفاصل سازند بيدو با نهشته هاي كرتاسه) اما به سمت شمال غرب راور، لايه هاي تبخيري به مارن هاي سفيد رنگ تغيير يافته اند. بر اساس فوناي فسيلي و مشخصاً فراميني فرها (اربيتولين ها)، سن اين نهشته ها اغلب كرتاسه پيشين (بارمين-آلبين) تعين شده كه از تنوع رخساره اي نسبتاً خوبي نيز برخوردار هستند. آناليز رخساره ها در اين نهشته ها نشان دهنده دو مجموعه رخساره كربناته و تبخيري است (به ندرت رخساره هاي آواري همچون شيل ها نيز مشاهده شده اند) كه از اين ميان، مجموعه رخساره كربناته از گسترش چشمگيري نسبت به ساير مجموعه ها برخوردار است. رخساره هاي كربناته كه در يك پلتفرم كربناته تشكيل شده اند از دريا به سمت خشكي داراي ميكروفاسيس هاي مادستون تا وكستون بيوكلستي (دوكفه اي دار)، پكستون تا فلوتستون بيوكلستي (دوكفه اي دار)، گرينستون بيوكلستي، گرينستون اووئيدي، گرينستون اينتراكلستي اووئيددار، گرينستون پلوئيدي، گرينستون جلبكي، پكستون-وكستون جلبكي-پلوئيدي، پكستون-وكستون اربيتولين دار، مادستون استراكددار، مادستون تا دلومادستون است. خرده هاي بيوكلستي غالب در اين رخساره ها شامل دوكفه اي، فراميني فرا، گاستروپودا، استراكودا و خرده هايي از جلبك سبز است. رخساره هاي تبخيري نيز اغلب از رخساره هاي ژيپسي و ژيپس هاي مارني سفيد رنگ تشكيل شده اند. آناليز رخساره ها و بررسي شرايط تشكيل ميكروفاسيس ها منعكس كننده روند عميق شوندگي در توالي كرتاسه زيرين است. اين امر به گونه اي است كه رخساره هاي تبخيري و دومادستوني مي توانند در يك پهنه بالاي جزر و مدي تشكيل شده باشند كه به دنبال آن رخساره هاي مربوط به لاگون (مادستون استراكددار، پكستون-وكستون اربيتولين دار، پكستون-وكستون جلبكي-پلوئيدي)، پشته سدي (گرينستون پلوئيدي، گرينستون جلبكي، گرينستون اينتراكلستي اووئيددار، گرينستون اووئيدي، گرينستون بيوكلستي) و درياي باز (پكستون تا فلوتستون بيوكلستي، مادستون تا وكستون بيوكلستي) مشاهده مي شود. با اين وجود، در توالي هاي مورد مطالعه بعضاً سيكل هاي كم شونده نيز مشاهده شده اما روند كلي توالي هاي كرتاسه زيرين در ناحيه مورد مطالعه عميق شونده است. با توجه به گسترش رخساره هاي گلي مربوط به لاگون و گرينستوني مربوط به سد، به نظر مي رسد كه اين نهشته ها در مدل پلتفرم از نوع شلف راسب شده اند.