پتروگرافي وفابريك مرمرهاي كرتاسه پيشين در منطقه ظفرآباد، شمال كردستان

اين پژوهش براي نخستين بار بر روي مطالعات صحرايي و پتروگرافي مرمرهاي كرتاسه در منطقه ظفرآباد كردستان و در نزديكي شهر زرينه اوباتو انجام مي شود. منطقه مورد مطالعه در استان كردستان، در نزديكي شهرستان ديواندره واقع در شمال استان كردستان و 3 كيلومتري جنوب غرب شهر زرينه اوباتو قرار دارد. اين ناحيه در نقشه هاي زمين شناسي 1:250000 مهاباد و نقشه 1:100000 چاپان قرار دارد. اين ناحيه در تقسيم بندي هاي زمين شناسي- ساختاري ايران در پهنه دگرگوني سنندج- سيرجان و در بخش شمالي آن قرار گرفته است. بر اساس مشاهدات صحرايي و مقاطع ميكروسكوپي، عملكرد تكتونيك در اين منطقه را مي توان به صورت يك پهنه ي بُرشي شكل پذير در نظر گرفت. مطالعات تكتونيكي در اين منطقه حاكي از آن است كه همزمان با حركات مهم گسلي، دگرگوني ديناميكي در منطقه مورد مطالعه رخ داده است. اثرات ناشي از اين نوع دگرگوني بيشتر در مقياس ميكروسكوپي و به صورت حضور ساختارها و فابريك هاي ميلونيتي مشاهده مي شود كه در نتيجه اين دگرگوني، آهك هاي منطقه به طور كامل به مرمر دگرگون شده است. رخنمون-هاي كرتاسه بالا در منطقه شامل رسوب هاي آواري، قاره اي، دريائي و گدازه هاي آتشفشاني است كه با ناپيوستگي زاويه دار نهشته هاي كهن تر از خود را مي پوشاند. اما رخنمون واحد كرتاسه زيرين در منطقه به صورت سنگ آهك و سنگ آهك دولوميتي ستبرلايه تا توده اي به ترتيب به رنگ هاي سرخ رنگ تا خاكستري گسترده شده است. واحد سنگي مرمر كرتاسه پايين در برش ظفرآباد در حدود 20 متر ضخامت دارد. واحد كرتاسه با يك ناپيوستگي فرسايشي بر روي نهشته هاي ميكاشيستي، گنايسي و آمفيبوليتي پركامبرين قرار گرفته است. واحد پركامبرين به رنگ سياه تا قهوه اي بوده و حالت ورقه اي همراه با جهت يافتگي دارد. بخش بالايي رسوبات كرتاسه را كنگلومراهاي كواترنري مي پوشاند كه ضخامت آن مشخص نيست و از نظر تركيب سنگ شناسي شامل كنگلومرا همراه با افق هاي ماسه-سنگي مي باشد. از نظر مطالعات ميكروسكوپي، سنگ آهك ها و دولوميت هاي اين منطقه به طور عمده شامل 98 درصد كلسيت و 2 درصد كوارتز و كاني اپك مي باشد. كوارتزهاي موجود در اين واحد به صورت رگه رگچه اي بوده و به صورت ريز دانه ديده مي شود كه داراي اندازه 0.1 ميلي متر است و شكل آن ها از بي شكل تا شكل دار تغيير مي كند. اين كوارتزها كلسيت هاي موجود در اين پهنه را قطع كرده-اند. كاني هاي اپك به صورت خودشكل بوده و بافت هاي دانه پراكنده و رگچه اي دارند. كاني هاي اپك از نظر اندازه ريز دانه هستند و از 0.1 ميلي متر تا حدود 0.2 ميلي متر تغيير اندازه مي دهند. كلسيت كاني اصلي اين واحد سنگي محسوب مي شود. اندازه ي كلسيت هاي موجود در اين واحد از ريزبلور تا درشت بلور تغيير مي كند. اين كلسيت ها از نظر بافتي داراي بافت هاي ميكروگرانولار تا گرانولار است و از نظر شكل از بي شكل تا شكل دار تغيير مي كنند. از نظر اندازه دانه ها يكدست و همگن هستند و اندازه آن ها از 0.1 ميلي متر تا 2 ميلي متر تغيير مي كند. اين كلسيت ها اوليه بوده و حاصل دگرساني از كاني ديگري نمي باشد. در اين واحد هيچ فسيلي در مقياس ماكروسكوپي و ميكروسكوپي مشاهده نگرديد كه اين مسئله به دليل عملكرد دگرگوني ديناميكي در منطقه، رخ داده است. اين واحدهاي سنگ آهكي فاقد تخلخل هستند كه اين مسئله نيز به عملكرد فاز دگرگوني منطقه مربوط مي شود. ساختار كلسيت هاي اين ناحيه متاثر از دگرگوني ديناميكي، شرايط محيطي و مقدار زمان لازم براي دگرگوني بوده است.