پديدآورندگان :
فساهي ليلا دانشگاه پيام نور شيراز , پروانه نژاد شيرازي مهناز دانشگاه پيام نور شيراز , بهرامي محمد دانشگاه پيام نور شيراز
كليدواژه :
ريزچينه نگاري , سنگ چينه شناختي , محيط رسوبي , پالئواكولوژي , سازند گدوان , جنوب ارسنجان.
چكيده فارسي :
در اين مطالعه سازند گدوان واقع در كوه سياه در استان فارس (شهر ارسنجان) از نظر چينه نگاري سنگي و چينه نگاري زيستي مورد بررسي قرار گرفت. ليتولوژي اصلي آن آهك به صورت نازك تا متوسط لايه همراه با ميان لايه هاي ضخيم آهك مي باشد كه تنها حدود 5 متر از ضخامت آن در قسمت فوقاني سازند بصورت لايه مارني مشاهده شده است. اين سازند با مرز واضح بر روي آهك هاي ضخيم سازند فهليان و در زير آهك هاي ضخيم سازند داريان واقع شده است. فسيل شناسي50 مقطع نازك ميكروسكوپي منجر به شناسايي 8 جنس و 9 گونه از روزنبران به همراه 3 جنس و 2 گونه از جلبك ها در رسوبات مورد مطالعه گرديد كه براساس توزيع چينه اي فرامينيفرها و جلبك هاي مذكور زون Choffatella- Cyclamminids assemblage zone تشخيص داده شده است. اين زون معادل زون 15 جيمز و وايند (1965) مي باشد. اين مجموعه با فراواني و همراهي ميكروفسيل هاي زير مشخص شده است (Plate1). Nautiloculina oolithica, Trocholina sp., Trocholina sagitaria, Paleorbitolina cf. lenticularis, Cyclamminid sp., Praeorbitolina sp., Pseudochrysalidina Arabica, Praechrysalidina infracretacea, Mayncina bulgarica, Orbitolina sp., Archaealveolina sp., Choffatella decipiens, Pseudochrysalidina sp., Trocholina odukpaniensis, Lenticulinan sp., Everticyclammina hedbergi, Choffatella sp., Salpingoporella sp., Permocalculus sp., Iranella sp., Cylindroporella cf. sugdeni., Lithocodium aggregatum. با توجه به اين مجموعه فسيلي سن سازند گدوان بارمين- اپتين تشخيص داده شد. بررسي و مطالعه مقاطع نازك از سازند گدوان منجر به شناسايي تعداد 7 ريز رخساره گرديد كه در 4 كمربند رخساره اي درياي باز (Open marine)، شول (Shoal)، تالاب (Lagoon) و پهنه هاي جزر و مدي (Tidal flat) نهشته شده اند. عدم ريف هاي سدي، كربنات هاي دوباره نهشته شده، كورتوئيدها، آنكوئيدها و آگرگات ها، كه خاص محيط هاي شلف لبه دار هستند (Flugel, 2010)، همراه با تغييرات تدريجي رخساره ها با هم نشان دهنده ته نشست سازند گدوان در محيط كربناته رمپ تك شيب مي باشد. در اين مطالعه حضور روزن داران بزرگ، اكينوئيدها و جلبك ها كه اندازه هاي بزرگتر از 2 ميليمتر داشته نشانگر مكاني با انرژي متوسط، نور، مواد غذايي و عمق كافي (تجمع هاي بايوكلاستي) در قسمت رمپ مياني است. حضور Lithocodium aggregatum نشان دهنده محيط رسوبي غني از اكسيژن، گرم، حاوي كربنات كلسيم و كاملا دريايي است. تنها در قسمت هايي از جلوي رمپ مياني به سمت رمپ خارجي به دليل تحت تاثير قرارگرفتن ناحيه توسط امواج و ايجاد محيطي پرانرژي تر، مي توان روزن داران، جلبك ها و ساير فسيل ها را به صورت خرد شده مشاهده نمود. .(Cozovic et al., 2004, Beavington-Penney Racey, 2004, Hottinger,2006, Hallok et al., 2006) به طور كلي با توجه به حضور روزن دارن بنتيك با پوسته آگلوتينه و جلبك هاي آهكي مي توان محيطي گرم، كم عمق با جريان ارام آب (اكسيژن كافي) براي سازند گدوان در منطقه مورد مطالعه در نظر گرفت.