تخمين پتانسيل مخزني سازند آسماري در ميدان نفتي آغاجاري بر اساس شواهد ماكروسكوپي در مغزه هاي حفاري

به منظور بررسي خواص مخزني سازند آسماري در ميدان نفتي آغاجاري، از شواهد ماكروسكوپي موجود در مغزه هاي حفاري 5 حلقه چاه اين ميدان استفاده گرديد. ميدان آغاجاري يكي از بزرگترين ميادين هيدروكربوري حوضه زاگرس بوده كه در استان خوزستان و در محدوده فروافتادگي دزفول واقع شده است. سازند آسماري در اين ميدان با حدود 400 متر ضخامت، از سنگ آهك همراه با ميان لايه هايي از دولوميت و ماسه سنگ تشكيل شده و بر اساس ويژگي هاي مخزني به پنج زون تقسيم مي شود كه زون يك با تماس مشخص در زير سازند گچساران قرار گرفته و زون پنج با تماس تدريجي، سازند پابده را مي پوشاند. مطالعه 1200 متر مغزه حفاري نشان مي دهد كه ارتباط مستقيمي ميان كيفيت مخزني سازند آسماري با آغشتگي نمونه ها به هيدروكربور، نوع و اندازه تخلخل هاي موجود در مغزه ها، نوع سنگ آهك و فراواني استيلوليت ها و رگچه هاي انحلالي وجود دارد. اين موضوع با مطالعه مقاطع ميكروسكوپي، آزمايش هاي تخلخل- تراوايي و داده هاي پتروفيزيكي نيز تاييد مي شود. سنگ آهك هاي زون هاي يك، دو و سه آغشتگي بسيار زيادي به مواد هيدروكربوري نشان مي دهند، بطوريكه در هر متر بين سه تا چهار لكه نفتي در نمونه ها وجود داشته و شكستگي هاي موجود غالبا از نوع عمودي و باز مي باشند. همچنين بر اساس تقسيم بندي آرچي (1952)، بيشتر سنگ آهك هاي اين زون از نوع I (متراكم) و III (دانه شكري) بوده و عمده تخلخل هاي موجود در آنها از نوع تخلخل هاي C و D (قابل مشاهده با چشم) است. بررسي مقاطع ميكروسكوپي نيز نشان مي دهد، در اين نمونه ها فرايندهاي دولوميتي شدن و انحلال به مقدار زياد اتفاق افتاده، تخلخل ها غالبا از نوع بين بلورين، حفره اي و بين دانه اي مرتبط هستند و آزمايش مغزه هاي حفاري نيز تراوايي زياد آنها را تاييد مي كند. در زون هاي مذكور، آثار استيلوليتيشدن و رگچه هاي انحلالي (كه از شواهد تراكم شيميايي محسوب مي شوند)، به ندرت يافت مي شود و تخلخل هاي نوع A و B نيز به مقدار بسيار كم وجود دارند. افق هاي ماسه سنگي كه بيشتر در زون چهار وجود دارند، به شدت به مواد هيدروكربوري آغشتگي نشان مي-دهند كه گوياي پتانسيل مخزني بالاي آنهاست. اين موضوع توسط مقاطع ميكروسكوپي (وجود دانه هاي كوارتز داراي سيمان سست و فراواني تخلخل بين دانه اي) و آزمايش هاي تخلخل و تراوايي نمونه ها نيز تاييد مي گردد. بالعكس، در زون 5 سازند آسماري، استيلوليت ها و رگچه هاي انحلالي بوفور در مغزه هاي حفاري مشاهده مي شوند، عمده تخلخل ها از نوع A و B بوده و آثاري از تراوش هاي نفتي بر روي نمونه ها وجود ندارد. مطالعه مقاطع ميكروسكوپي نشان مي دهد اين زون عمدتا از سنگ آهك هاي مارني (نوع II) با بافت وكستون- پكستوني تشكيل شده كه تنها در برخي موارد داراي تخلخل هاي درون دانه اي و قالبي غير مرتبط مي باشند. علاوه بر فرايند تراكم، نمونه ها به شدت تحت تاثير فرايندهاي سيماني شدن و پرشدن شكستگي ها نيز قرار گرفته اند. نتايج آزمايش مغزه هاي حفاري و داده هاي پتروفيزيكي نيز تاييد مي كند كه ميزان تخلخل اندازه گيري شده و تراوايي اين زون بسيار پايين بوده و لذا فاقد كيفيت مخزني است. بنابراين، با توجه به خواص مخزني خوب سنگ آهك ها و دولوميت هاي زون هاي يك تا سه و آغشتگي شديد ماسه سنگ هاي زون چهار سازند آسماري به هيدروكربور، اين زون ها پتانسيل بهتري براي مدلسازي مخزن، تكميل چاه، بهره برداري و اكتشاف در حفاري هاي آتي ميدان خواهند داشت.