بررسي زمين شناسي، سنگ شناسي و كاني شناسي كانه زايي مس و سرب و روي رسوبي تازه كند (ماهنشان)، شمال غرب زنجان

كانسار مس- سرب و روي تازه كند در استان زنجان و در پهنه ساختاري ايران مركزي واقع شده است و در بخش شمالي نقشه ي زمين شناسي مقياس 1:100000 ماهنشان است. سنگ هاي ميزبان كانه زايي مس و سرب و روي در اين منطقه، سنگ هاي رسوبي آواري هستند. كانه زايي در اين منطقه در ماسه سنگ هاي سازند قرمز بالايي رخ داده است. اين ماسه سنگ ها داراي لايه بندي مورب، متقاطع، آثار گياهي و ساختارهاي رسوبي (ريپل مارك و قالب وزني) هستند و عمدتاً از كاني هاي كوارتز (تك بلوري و چند بلوري)، فلدسپات (ارتوكلاز و پلاژيوكلاز) و خرده سنگ هاي رسوبي، دگرگوني و به ميزان خيلي كمتر، آتشفشاني تشكيل شده اند كه در اين بين، فراواني خرده سنگ هاي رسوبي بيشتر از خرده سنگ هاي دگرگوني است. قطعات فسيلي نيز به مقدار بسيار كم در ماسه سنگ ميزبان كانه زايي ديده مي شود . سيمان ماسه سنگ ها عمدتاً از نوع كربناته، تبخيري و به مقدار كمتر سيليسي و سولفيدهاي مس مي باشد. براساس نام گذاري ماسه سنگ ها به روش فولك ماسه سنگ هاي منطقه مورد مطالعه از نوع فلدسپاتيك ليت آرنايت و ليت-آرنايت مي باشند. براساس مطالعات كانه نگاري كانه ها بيشتر از نوع مالاكيت، كووليت، كالكوسيت، گالن، اسفالريت، گوتيت و كالكوپيريت مي باشند. مالاكيت و كووليت عمدتاً به صورت سيمان پُركننده بين دانه اي مشاهده مي شود. نتايج مطالعات صحرايي و ميكروسكوپي انجام شده نشان مي دهد كه كانسار تازه كند شباهت هاي زيادي با كانسارهاي مس با سنگ ميزبان رسوبي تيپ Redbed دارد. وجود آثار و بقاياي گياهي در افق هاي كانه زايي يكي از عوامل كنترل كننده و احياكننده ي محيط و عامل اصلي ته نشست سولفيدها در اين كانسار مي باشند كه در بسياري از كانسارهاي مس با سنگ ميزبان رسوبي تيپ Redbed نيزگزارش شده است.