كلينوپتيلوليت، شاهدي بر شرايط دياژنتيك حوضه ي رسوبگذاري سازند قرمز زيرين جنوب زنجان

محدوده ي مطالعه شده در جنوب شهر زنجان و در كيلومتر 1 بزرگراه زنجان-بيجار قرار دارد. با توجه به شواهد صحرايي به نظر مي-رسد كه در اين محدوده افق هاي هوازده ي قرمزرنگ شيل، ماسه سنگ و كنگلومراي سازند قرمز زيرين بر روي سازند كرج قرار گرفته است. آناليزهاي كاني شناسي انجام شده بر روي دو نمونه از واحد توفي سازند كرج و واحد هوازده ي شيل قرمز رنگ بيانگر حضور زئوليت از نوع كلينوپتيلوليت در اين واحدها مي باشد. تشكيل زئوليت غني از سيليس كلينوپتيلوليت كه محصول دگرساني شيشه هاي سيليسي مي باشد، گوياي نقش مواد آذرآواري، توف هاي سازند كرج، در تشكيل افق سازند قرمز زيرين است. حضور كلينوپتيلوليت و گستره ي پايداري آن از دماي 25 تا 150 درجه ي سانتيگراد، شدت دماي دياژنز سازند قرمز زيرين در محدوده مطالعه شده را حداكثر تا دماهاي 150 درجه سانتيگراد نشان مي دهد. گستره ي پايداري زئوليت ها در شرايط مختلف فعاليت سيليس در برابر غلظت يونهاي سديم، پتاسيم و كلسيم بيانگر اهميت غلظت بالاي يونهاي قليايي سديم و پتاسيم، بعبارتي شوري محلول، در تشكيل كلينوپتيلوليت بوده، بعبارتي اين نكته مويد نهشت افق هوازده ي مطالعه شده تحت شرايط حوضه هاي قاره اي قليايي مي باشد. مواد و محلول هاي حاصل از هوازدگي توف هاي سازند كرج مي توانند نقش موثري در شكل گيري شرايط قليايي اين حوضه ها ايفا كرده باشند.