خاستگاه تكتونيكي نهشته‌هاي اليگوسن-ميوسن زيرين در منطقه‌ ماه‌نشان، شمال غرب زنجان

ما در اين مطالعه به بررسي خاستگاه زمين‌ساختي ماسه‌سنگ‌هاي همزمان با تكتونيك اليگوسن تا ميوسن زيرين، شامل سازندهاي سرخ زيرين (واحدهاي Orb و Org) و قم، در ناحيه‌ي ماه‌نشان، شمال غرب زنجان پرداخته‌ايم. اين نهشته‌ها دوره‌ي زماني مهمي از برخورد قاره‌اي عربي-اوراسيا را در خود ثبت كرده‌اند و بنابراين مي‌توانند اطلاعات ارزشمندي از رويدادهاي تكتونيكي طي اين زمان را فراهم كنند. توالي مورد مطالعه شامل حدود 2400 متر سيليسي آواري، ولكاني‌كلاستيك، سنگ‌هاي هيبريدي ولكاني‌كلاستيكي-كربناته و ميان لايه‌هايي از سنگ‌هاي ولكانيكي است. مطالعات پتروگرافي نشان مي‌دهند كه دانه‌هاي زاويه‌دار و تازه‌ي قطعات سنگي ولكانيكي و فلدسپارهاي پلاژيوكلاز زونه، اصلي‌ترين سازنده‌هاي ماسه‌سنگ‌هاي مورد مطالعه هستند. دانه‌هاي كوارتز ولكانيكي نيز با فراواني كم‌تر مشاهده مي‌شوند. اين ماسه‌سنگ‌ها، ليتيك‌آركوز تا فلدسپاتيك ليتارنايت‌هاي (ولكانيك آرنايت) از نظر تركيبي نابالغ هستند كه به طور ميانگين تركيب Q10F52RF38، Q8F46RF46 و Q13F35RF52 را به ترتيب براي واحدهاي Orb، Org و سازند قم، نشان مي‌دهند. در دياگرام‌هاي مثلثي خاستگاه زمين‌ساختي، تمامي ماسه‌سنگ‌هاي مورد مطالعه در ناحيه‌ي كمان ماگمايي قرار مي‌گيرند (Qm8F52Lt40 و Qt11F52L38 براي Orb؛ Qm7F46Lt47 و Qt9F46L45 براي Org؛ Qm10F36Lt54 و Qt14F35L51 براي سازند قم). اين نتايج نشان مي‌دهند كه رسوبات مورد مطالعه از مادرهاي ولكانيكي نزديك به حوضه و مرتبط با جايگاه‌ كمان‌هاي ماگمايي منشا گرفته‌اند. بنابر‌اين نتايج، منشا اصلي ماسه‌سنگ‌هاي سازندهاي سرخ زيرين و قم در ناحيه‌ي ماه‌نشان، در كمربند ماگمايي اروميه-دختر قرار داشته است.