بررسي مفهوم ابزارمندي و جايگاه آن در شكل گيري نقاشي نوگراي ايران

ابزارمندي در مفهوم امر واقع، نيازمند مناسباتي انساني است. رابطه انسان و ابزار خارج از مقوله كاربردي، گفتماني جديد را در پي دارد كه انسان هم علت و هم معلول ابزار خلق شده مي شود. مفهوم كلي ابزارمندي نه تنها در مناسبات فردي تحقق ميابد، بلكه در عرصه زيستي، يعني جامعه، منجر به ساخت اجتماعي مي‌شود. هنر و هنرمند نيز از اين قاعده مستثنا نيستند. چنانكه در ادوار مختلفِ تاريخي شاهد تاثيرگذاري و تاثيرپذيري هنر و هنرمند به عنوان تكيه‌گاه و اهرم قدرت بوده و خواهيم بود‌. در ايران نيز روند تاثير پذيري هنر به واسطه شرايط مختلف اجتماعي امري مهم است. نقاشي نوگراي ايران كه حامل پيامدهاي مختلف ابزاري در ايران قرن بيستم است، مسيري متفاوت را در عرصه فرهنگي بنا نهاده و بنا به نياز تجربه ابزاري، مسيري جديد را گشوده است. هدف از پژوهش حاضر، بيان مفهوم ابزارمندي و جايگاه آن در نقاشي نوگراي ايران است. مفهوم ابزارمندي در نقاشي نوگراي ايران از آن رو مي تواند حائز اهميت باشد كه پيامدهاي نويني در ساخت فرهنگي و ا جتماعي ايران وارد نموده و شرايطي حاصل آمده با دغدغه جامعه هنري و مبتني بر نيازهاي ابزاري جديد به پيش رود. سوالي كه مطرح مي شود آن است كه مفهوم ابزارمندي چه جايگاهي در شكل گيري نقاشي نوگراي داشته است؟ از اين روي يافته هاي به دست آمده در پژوهش حاضر منوط به داده هايي بوده كه ابتدا مفهوم ابزارمندي را شرح و بنا بر اساس آن به تحليل ماهيت نقاشي نوگراي ايران پرداخت است. نتيجه آنكه تغييرات ماهوي در ساختار نقاشي نوگراي ايران حاصل چشم انداز جديدي است كه نقاشان ايراني با توجه به مفهوم ابزارمندي به آن دست يافتند و نقاشي نوين را به موازات مدرنيسم غربي و بنا به دانش نوين خود به پيش راندند. لازم به ذكر است كه روش تحقيق به صورت كيفي بوده و رويكردي تحليلي دارد.