بررسي و تحليل هاله قدسي در هنر كهن ايراني و تداوم آن در ديوار نگاره هاي بقاع متبركه

ديوار نگاره‌هاي بقاع متبركه به عنوان بخشي از هنرهاي مذهبي و سنتي است كه مفاهيم عميق و پيچيده و استحاله شده‌ي آئين‌هاي كهن را كه به تفسيري عاميانه در آمده‌اند، بازتاب مي‌دهند. مفاهيمي كه ريشه در باورهاي ديني، مذهبي و اسطوره‌اي داشته و در بردارنده‌ي نوعي هويت فرهنگي و تاريخي مي‌باشند. يكي از نقوش نمادين بكار رفته شده در ديوار نگاره‌هاي بقاع متبركه هاله قدسي يا هاله نور مي‌باشد. مقاله حاضر در پي پاسخ به اين پرسش است كه نقش كهن الگوي هاله‌ قدسي (فّره) چگونه در ديوار نگاره‌هاي بقاع تجلّي يافته است و چه شباهت‌هايي با نمونه‌هاي هنر كهن ايران دارد. هدف از پژوهش شناسايي سير تحول و تطور نقوش نمادين هاله قدسي (فرّه) از ديرباز تا ديوار نگاره‌ها و مفاهيم و مصداق‌هاي آن و يافتن دلايل و بسترهاي انتقال و تداوم اين كهن الگو تا بقاع متبركه است. روش تحقيق توصيفي - تحليلي است. روش گردآوري مطالب كتابخانه‌اي و از طريق فيش‌برداري و تصوير خواني است. روش تجزيه و تحليل داده‌ها كيفي است. براساس نتايج نقش هاله قدسي در ديوارنگاره‌هاي بقاع متبركه تداوم همان سنت تصويري كهن ايراني است كه در دوره‌ي اسلامي به ويژه در ديوار نگاره‌ها هماهنگ با اعتقادات مردم شيعه مذهب مي‌باشد. مانند نقش خورشيد، آتش، دايره، درخت سرو، نيلوفر و ... از نظر تصويري تحت تأثير سبك‌ها، ارزش‌ها و نمادهاي هنرهاي پيشين‌شان هستند و از نظر محتوا با مقدس بودن مكان و مقوله فلسفي نيايش و تقدس ارتباط تنگاتنگي دارند.