تجلي ماندالا در گل و مرغ آثار محمد زمان سوم و محمد باقر اصفهاني، هنرمندان دوره زنديه

ماندالا يكي از كهن الگوها، واژه اي سانسكريت، به معني دايره مقدس و نمادي از كمال است. معمولا از دواير متحد المركزي تشكيل شده است كه علاوه بر شكل گيري در هنر‌هاي مختلف به اشكال گوناگون در طبيعت نيز نمود پيدا كرده است. ماندالا در سنت ديني هندو و بودايي از دير باز مقدس بوده و مبناي ساخت معابد و بناهاي معماري بوده است. در پژوهش پيش رو با توجه به اهداف خاص در راستاي تمركز در هنرهاي سنتي از جمله گل و مرغ و شناخت برخي از الگوهاي تصويري معتبر، نگارندگان به بررسي تجلي ماندالا در آثار گل و مرغ محمد زمان سوم و محمد باقر اصفهاني، دو تن از هنرمندان دوره زنديه مي‌پردازند. اين مقاله به روش توصيفي و تحليلي است و شيوه گردآوري اطلاعات بصورت كتابخانه‌اي و اسنادي مي‌باشد. نتايج تحقيق نشان داده است كه طرح ماندالا در اجزا گل و مرغ بصورت دواير متحدالمركز و دواير غير متحدالمركز قابل رويت است و نيز اين قاعده در برگ ها و ساقه ها هم ديده مي شود. ارتباط ساقه ها، برگ‌ها و گل و مرغ‌ها ترسيم شده در تابلو به شكل اندام‌وار به ساختاري متحد و واحد منجر گرديده است و همچنين دو شيوه طراحي حلزوني و دايره اي در گل و مرغ ها نمود بصري پيدا كرده است.