مطالعه فرم و مضمون در نقوش گلداني سنگ قبرهاي تخت فولاد اصفهان

نقش گلدان همان تصويردرخت زندگي است.اجراي نقش گلدان در ادوار ودوره هاي مختلف حائزاهميت بوده است.يكي از اين اماكن كه نقوش گلداني درآن مشاهده مي گرددتخت فولاد اصفهان مي باشد.اين تحقيق از نظرهدف در زمره ي تحقيقات بنيادي است .روش گردآوري اطلاعات به دو صورت كتابخانه اي از شناسه برداري ودر روش ميداني از ابزارمشاهده ،عكس برداري استفاده شده است.جامعه آماري اين پژوهش سنگ قبرهاي تخت فولاد اصفهان است كه تعداد نمونه آن 23سنگ قبر به روش نمونه گيري وضعي (انتخابي)مورد تحليل قرار گرفت.روش انجام تحقيق از نظر ماهيت توصيفي –تحليلي است كه مطالب و تصاوير پس از جمع آوري با روش تجزيه و تحليل كيفي ،شناسه برداري از مقالات،پايان نامه هاوكتب سنجيده وتحليل شده اشت كه نتيجه آن درپايان نشان مي دهدكه باجستجوو كشف معاني عميق اين تصاويرمي توان به لايه هاي نهفته ودلايل بكارگيري آنهابرروي سنگ مزارهانائل گرديد.نتايج حاصل ازاين پژوهش گوياي اين است كه اكثر نقوش گلداني به كار رفته برروي قبور،حالتي عرفاني دارندوبيانگرمعناومفهومي در خصوص پيوند ميان دنيا وجهان آخرت و همچنين در طلب آرزوي بهشت وسعادت براي شخص متوفي باشند ودر مواردي نيز فرم ومضمون اين نقوش مي تواندبيانگرجنسيت،جايگاه اجتماعي ،شغل وصنعت ...مدفونين باشدكه در انتخاب تركيب بندي نقوش گلداني دخالت كلي دارند. نقوش گلداني دوره صفويه ازلحاظ فرمي به صورت انتزاعي وساده همراه با كتيبه نگاري ونقوش هندسي وبامضمون ديني ،مذهبي است.ودر دوره ي قاجار بيشتر واقع گرايي طبيعت گرايانه ومتاثرازهنرغرب (اروپايي )وبيشتر با محراب و قابهاي مستطيل شكل بيضي و همراه با گل و درخت وپرنده (بلبل ،هدهد)هستند.علاوه بر شناخت و دستيابي به نقشمايه هاي گلداني ، باز شناسايي ويژگيهاي فرم و مضمون مفاهيم پنهان اين نقش مايه ها با هدف رمز گشايي معاني ،احياء نقوش گلداني وشناسايي فرم ومضمون در تخت فولاد كمك شاياني به اين مرزوبوم گوشه اي ازتاريخچه گرافيك بومي كشورمان محقق گردد.از اين نظر جنبه تازگي و نوآوري دارد، همچنين اين پژوهش مي تواند در تحليل ويژگي هاي تزيينات سنتي مفيد واقع شده و نيز اهداف پژوهشي، كاربردي و آموزشي را در پي داشته باشد. زيرا كه شناختن و شناساندن رمزگان اين نقوش تزييني در هنرهاي سنتي ايران زمين و بهره‌گيري مجدد از اين نقوش، مي تواند موجب احياء اين فرهنگ كهن در آرايش فضاهاي نوين گردد.