بازشناسي ساختاري نگاره هايي با موضوع ديدار ليلي و مجنون در دوره صفوي

Structural Recognition Drawings by theme Lilly and Majnoon Meet in the Safavid era

در دورة صفوي بسياري از نسخه هاي خطي، توسط نگارگران تصويرسازي شده اند. از نسخي كه مورد توجه اين نگارگران بوده، خمسة نظامي مي باشد، كه در آن داستاني شورانگيز از عشق ليلي و مجنون به نظم درآمده است. از ناب ترين صحنه هاي مثنوي ليلي و مجنون، لحظه ديدار اين دو عاشق مي باشدكه هنرمندان با ذوق و خلاقيت آن را تجسم بخشيده اند. در دوره صفوي چندين نگاره با موضوع ديدار ليلي و مجنون نقاشي شده است. اين پژوهش به دنبال بيان توصيفي و تحليلي در ساختار اين نگاره ها در جهت نشان دادن چگونگي ذوق و خلاقيت هنرمند تصويرگر در اجراي مجلس و تركيب بندي آن است و در پي آن علي رغم تشابه موضوعي و اشتراك ها، تفاوت ها را در ويژگي هاي ساختاري و شكلي بيان نمايد. بر اين اساس، چگونگي تركيب بندي ساختاري در تصويرگري اين مجلس و بارزنمودن تحليل تفاوت ها و شباهت ها را در اين نگاره ها، سوال پژوهش را تشكيل مي‌دهد. در اين پژوهش سعي بر اين است كه با مقايسه تطبيقي، ويژگي هاي ساختاري در تركيب بندي عناصر اين نگاره ها شناسايي شود. پژوهش حاضر به شيوه تركيبي توصيفي- تحليلي با رويكرد تطبيقي انجام گرفته است. در جهت دستيابي به اطلاعات از روش كتابخانه اي بهره گرفته شده است. براي دستيابي به نتيجه مطلوب، سه نگاره با اين موضوع انتخاب و مورد مطالعه قرار داده شد. مطالعات انجام شده چنين مي نمايد كه، نگارگران هر سه اثر، با نزديكي هر چه بيشتر به متن ادبي، به شيوه و سبك هنري مكتب خود تصاوير را نقاشي كرده اند. البته بايد بيان نمود كه شرايط اجتماعي و تفكرات صوفيانه و عارفانه رايج در آن عصر نيز تأثيرات خود را در ساختار و رنگ آميزي نگاره ها داشته است.