مطالعه حكمي نقوش كاشي كاري سردر مدارس مركزي ايران در عصر صفوي و قاجار

Study of the wisdom of tile decoration at schools’ entrance in central Iran during the Safavid and Qajar dynasties

يكي از مهم ترين هنرها كه در تزئين و آرايش بنا در دوران اسلامي از جمله دوره هاي صفوي و قاجار، نقش اساسي دارد، كاشي كاري است. هدف مقاله حاضر، دستيابي به نقوش كاشي كاري ايوان ورودي مدارس گنجعلي خان و ابراهيم خان كرمان و چهار باغ و صدربازار اصفهان است. بدين منظور پس از شناسايي، معرفي و دسته بندي نقوش كاشي كاري ايوان-هاي ورودي، حكمت نقوش آن نيز مورد مطالعه قرار مي گيرد. همچنين وجوه افتراق و اشتراك نقوش كاشي كاري سردر ورودي مدارس گنجعلي خان كرمان و چهارباغ اصفهان در عصر صفوي و نقوش كاشي كاري سردر ورودي مدارس ابراهيم خان كرمان و صدربازار اصفهان در عصر قاجار نيز از اهداف ديگر اين مقاله است. روش تحقيق در اين مقاله توصيفي -تحليلي و روش جمع آوري اطلاعات كتابخانه اي و ميداني است. نتايج اين پژوهش نشان مي دهد كه شيوه هاي اجراي نقوش كاشي كاري سردر ورودي مدرسه گنجعلي خان معرق و ابراهيم خان هفت رنگ است. همچنين شيوه هاي اجراي نقوش كاشي كاري سردر ورودي مدارس چهارباغ و صدر بازار، كاشي معرق است. نقوش به كار رفته در تزئينات كاشي كاري مدارس ياد شده، شامل نقوش هندسي، گياهي، جانوري و كتيبه است. در سردر ورودي مدارس گنجعلي خان كرمان از نقوش جانوري و كتيبه و در چهارباغ اصفهان از نقوش گياهي و هندسي استفاده شده است. در مدارس قاجاري ابراهيم خان كرمان نقوش گياهي و جانوري و صدر بازار اصفهان، نقوش هندسي و كتيبه بيشتر به كار رفته است.